Okres przedświąteczny to czas tradycyjnych, dużych zakupów żywności, które mogą być sporym obciążeniem dla budżetu domowego. Według szacunków ekspertów Food & Agro w Banku BNP Paribas w grudniu 2023 r. ceny żywności i napojów bezalkoholowych w Polsce są około 6-7% wyższe niż przed rokiem. Obecna inflacja, mimo że wciąż relatywnie wysoka, jest więc na wyraźniej niższym poziomie. Przed rokiem borykaliśmy się z ponad 20-proc. wzrostem cen żywności w ciągu 12 miesięcy. Biorąc pod uwagę dynamikę wzrostu wynagrodzeń – w sektorze przedsiębiorstw w październiku 2023 r. rosły one o 12,8% r/r, oznacza to, że konsumenci będą jednak w bardziej komfortowej sytuacji niż w przypadku zakupów żywności na święta w 2022 roku.
Jak zmieniają się ceny żywności w naszym koszyku?
Zbliżające się święta to jeden z najbardziej odczuwalnych dla portfeli konsumentów okresów w roku. Dużą część z tych wydatków stanowią zakupy spożywcze. Eksperci Food & Agro z Banku BNP Paribas przeanalizowali, jak zmieniły się ceny żywności w ciągu roku oraz jak wpłyną one na to, co znajdzie się w świątecznym koszyku zakupowym. Okazuje się, że największe podwyżki dotknęły produkty pochodzenia roślinnego. Ceny warzyw są o ok. 12% wyższe, głównie przez rekordowo niskie zbiory ziemniaków w Polsce, które podrożały o ok. 30%. Droższa jest też cebula. Z kolei cukier jest o kilka procent tańszy, ale cała kategoria cukru, czekolady i wyrobów cukierniczych zdrożała o blisko 10%, na przykład przez wzrost notowań kakao na rynkach światowych – mówi Paweł Wyrzykowski, Starszy Analityk Sektora Food and Agro w Banku BNP Paribas.
Cena pieczywa i produktów zbożowych wzrosła o ponad 8%. Mąka może być nawet tańsza niż rok temu, ale pieczywo i wyroby piekarskie podrożały przez rosnące koszty pracy i energii. Zmiany cen mięsa i jego produktów zależą od jego rodzaju. Wybierając drób, zapłacimy za niego w sklepach o ponad 5% mniej niż przed rokiem. Wpływa na to większa podaż tego produktu na rynku pierwotnym. Mięso wieprzowe w detalu jest natomiast ok. 7% droższe niż przed rokiem, głównie z uwagi na silny wzrost jego cen jeszcze w I połowie roku – komentuje ekspert. Nabiał zdrożał tylko nieznacznie (ok. 3%), dzięki spadkom cen surowca (mleka) przez większą część 2023 r. – dodaje.
Najwięcej zaoszczędzimy na olejach i tłuszczach, które są o 10% tańsze niż przed rokiem. Spadki cen dotyczą zarówno tłuszczów zwierzęcych (masła), jak i roślinnych. Wyjątkiem jest oliwa z oliwek, która zdrożała przez zdecydowanie mniejsze (o ponad 1/3) światowe zbiory oliwek, spowodowane suszą na południu Europy.
Poprawa nastrojów konsumenckich
Z analizy ekspertów Banku BNP Paribas wynika, że szybko rosnące wynagrodzenia, utrzymujące się niskie bezrobocie i spadająca inflacja znajdują odzwierciedlenie w wyraźnej poprawie nastrojów konsumenckich. Według GUS, w listopadzie 2023 r. wyprzedzający wskaźnik ufności konsumenckiej osiągnął najwyższy poziom od marca 2020 r., czyli okresu przed pandemią. Poprawę nastrojów obserwujemy nie tylko wśród konsumentów, ale też wśród sprzedawców żywności. Ogólny wskaźnik klimatu koniunktury w handlu detalicznym żywnością w listopadzie 2023 r. również osiągnął najwyższy poziom od początku pandemii. To oznacza, że podczas tegorocznych świąt konsumenci nie zrezygnują z wysokiej konsumpcji.
– Spodziewamy się wydatków uważnych, ale nie ograniczania konsumpcji za wszelką cenę. Możliwe, że z niektórymi wydatkami konsumenci będą czekać dłużej niż zwykle, porównując ceny i szukając okazji oraz promocji. Z analiz agencji badawczej Mintel wynika, że kategoria żywności wśród wydatków na święta jest tą, na którą konsumenci zamierzają najbardziej zwiększyć wydatki – mówi Paweł Wyrzykowski, Starszy Analityk Sektora Food and Agro w Banku BNP Paribas.
