1 lutego to Dzień Ubezpieczenia Samochodu, ustanowiony w celu podniesienia świadomości, jak ważne są ubezpieczenia pojazdu. Na koniec III kw. 2023 r. 27,7 mln Polaków posiadało polisę OC, zaś niemal 7,3 mln – AC. Ubezpieczenia komunikacyjne chronią zarówno posiadaczy pojazdów uczestniczących w zdarzeniach drogowych, jak i kierujących nimi, pasażerów oraz pieszych. Dzięki tym polisom również promujemy bezpieczną jazdę. Polska Izba Ubezpieczeń wraz z Policją przy okazji tego dnia przypomina, że bezpieczeństwo na drogach w dużej mierze zależy od nas samych.
Dwa najpopularniejsze rodzaje ubezpieczeń komunikacyjnych to ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej (OC) oraz autocasco (AC). Pierwsze z nich jest obowiązkowe i pokrywa szkody wyrządzone przez posiadacza pojazdu innym osobom (zarówno te w mieniu, jak i te związane z ich życiem oraz zdrowiem). Drugie jest dobrowolne i obejmuje szkody na własnym samochodzie – bez względu na to, kto jest sprawcą zdarzenia. Pełen pakiet ochrony zagwarantują też polisy assistance, NNW kierowcy i pasażerów, a także ubezpieczenie bagażu przewożonego w pojeździe.
Ubezpieczenia komunikacyjne w Polsce
Według danych PIU, na koniec III kwartału ub.r. liczba aktywnych obowiązkowych polis OC wynosiła ponad 27,7 mln. Od stycznia do końca września 2023 r. ubezpieczyciele zlikwidowali blisko 826 tys. szkód z OC, zaś średnia szkoda wynosiła ok. 9,5 tys. zł. W ciągu 10 lat wypłacono łącznie 86,6 mld zł, a liczba szkód wyniosła prawie 11,6 mln (blisko 3,7 tys. szkód dziennie). Suma składek OC za ostatnią dekadę wyniosła 133 mld zł, a średnia składka za OC ppm w Polsce to 510 zł (po III kw. 2023 r.).
W Polsce na 4 polisy OC przypada zaledwie jedna autocasco. Po trzech kwartałach 2023 r. liczba aktywnych umów w ramach tego ubezpieczenia wynosiła ok. 7,3 mln, zaś liczba zlikwidowanych szkód – 590 tys. Analogicznie w ciągu ostatnich 10 lat łączna suma składek wyniosła 84 mld zł, z czego na poczet szkód wypłacone zostały prawie 52 mld zł. W tym okresie ubezpieczyciele pomogli kierowcom w prawie 8 mln spraw – to dziennie średnio ponad 2 tys. zdarzeń. Średnia wysokość szkody z AC opiewała na kwotę ponad 9 tys. zł.
(Nie)bezpieczeństwo na polskich drogach
Statystyki PIU ujawniają, że aż 96 proc. polskich kierowców określiło swoje umiejętności prowadzenia pojazdu jako dobre, zaś 82 proc. stwierdziło, że wykonując manewry zawsze bezbłędnie ocenia sytuację na drodze. Jednocześnie ponad połowa ankietowanych (52 proc.) stwierdziła, że można jeździć szybko i bezpiecznie, a 53 proc. uznało, że doświadczeni kierowcy mogą poruszać się pojazdem z dużą prędkością, nie doprowadzając do wypadków.
– Wypadki i kolizje powodują szereg często tragicznych konsekwencji, z czego doskonale zdają sobie sprawę Polacy. Według badania PIU „Mapa ryzyka Polaków” z 2022 r. niemal 70 proc. ankietowanych obawia się wypadku samochodowego, a ponad 50 proc. uważa go za prawdopodobny w swoim życiu. To ryzyko niezmiennie od trzech edycji badania pojawia się w zestawieniu 10. największych naszych obaw. Mamy jednak na nie największy wpływ – na drodze wiele zależy od naszego zachowania. Brawura i zbytnia pewność siebie tu nie pomagają – mówi Jan Grzegorz Prądzyński, prezes zarządu PIU.
– Liczba wypadków w Polsce od kilku lat spada. Wpływa na to wiele czynników – w tym także bardziej surowy sposób karania za poważne przewinienia oraz wyższe sankcje dla recydywistów, ale także m.in. technologia – samochody są coraz bezpieczniejsze. Widzimy ogromną poprawę, ale nie ustawajmy w wysiłkach, by statystyki wypadkowe były jeszcze lepsze – dodaje nadkom. Robert Opas z Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji.
Raport Biura Ruchu Drogowego Komendy Głównej Policji obejmujący 2022 r. mówi o ponad 21,3 tys. wypadków drogowych, w których zginęło prawie 1,9 tys. osób, a ponad 24,7 tys. zostało rannych.
Realna stłuczka – cyfrowe oświadczenie
Trwają prace zmierzające do zapewnienia kierowcom dodatkowego ułatwienia związanego z opisywaniem kolizji. W aplikacji mObywatel zostanie dodana funkcja cyfrowego potwierdzenia zdarzenia drogowego w postaci elektronicznej wersji wspólnego oświadczenia o zdarzeniu drogowym. Ułatwi to wymianę danych pomiędzy uczestnikami zdarzenia. Nad rozwiązaniem aktualnie pracuje Centralny Ośrodek Informatyki, Polska Izba Ubezpieczeń, przedstawiciele zakładów ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Coraz więcej Polaków korzysta z elektronicznej wersji dokumentów i aplikacji mObywatel, co sprzyja budowaniu dodatkowych funkcjonalności i zwiększa szansę ich spopularyzowania.
– Cyfrowy świat wymaga cyfrowych rozwiązań. Chcemy, żeby aplikacja była wygodna i funkcjonalna dla uczestników zdarzenia. Dzięki niej zgłaszanie szkody będzie jeszcze prostsze. Kierowcy będą mieli gotowy cyfrowy dokument, który będą mogli szybko przekazać ubezpieczycielowi. To uruchomi likwidację szkody, dzięki czemu kierowcy szybko skorzystają z profesjonalnej pomocy. Pamiętajmy jednak, że niezależnie od dostępnych rozwiązań najpierw musimy pomóc ewentualnym poszkodowanym i zminimalizować ryzyko kolejnych kolizji – mówi prezes PIU.
Autocasco równie ważne
Inne kategorie ryzyka to uszkodzenia czy kradzieże pojazdów. Według danych Policji w 2023 r. ujawnionych zostało ponad 10 tys. kradzieży – to wzrost aż o blisko 36 proc. w porównaniu z poprzednim rokiem.
– Liczba umów autocasco rośnie, a więc rośnie świadomość Polaków, że warto chronić swój majątek, zwłaszcza że samochody bardzo drożeją. W ostatnich latach rosła liczba szkód związanych z gwałtowną pogodą – powodziami błyskawicznymi, wichurami – mówi Jan Grzegorz Prądzyński.
Niespodziewane zdarzenia, nieprzewidziane koszty
O tym, dlaczego warto posiadać ubezpieczenia komunikacyjne najlepiej świadczą zebrane przez PIU przykłady zdarzeń na drogach. W ubiegłym roku kierowca wyprzedzający inny pojazd zderzył się czołowo z kombajnem, powodując jego szkodę całkowitą. Wypłacone poszkodowanemu odszkodowanie z polisy OC opiewało na kwotę ponad 1 mln zł, podczas gdy składka, jaką sprawca zapłacił za roczną ochronę w ramach OC, to nieco ponad 1 tys. zł. Inny interesujący przykład to zdarzenie, w którym kierowca, jadąc autem, przestraszył się osoby przebranej za klauna, po czym wjechał do rowu. Z tytułu ubezpieczenia AC wypłacono mu odszkodowanie w wysokości blisko 25 tys. zł. Składka za AC wynosiła ok. 1,1 tys. zł na rok.
Jest jeszcze dużo do zrobienia w zakresie BRD
Spadki liczby wypadków, osób zabitych i rannych niewątpliwie cieszą. Jednak daleko nam jeszcze do „wizji zero”, do której wraz z innymi krajami europejskimi Polska powinna dążyć. Poprawa bezpieczeństwa na drogach możliwa jest dzięki licznym inicjatywom i zmianom w prawie, które udało się wprowadzić w życie na przestrzeni ostatnich lat. PIU, jako jedna z wielu instytucji, postulowała za ich wprowadzeniem. Przykładem zmian jest podwyższenie mandatów oraz powiązanie punktów karnych z wysokością składek za OC, które weszło w życie w połowie 2022 r. Do innych należą m.in. wprowadzenie przepisów zwiększających bezpieczeństwo pieszych, zaostrzenie kar za najcięższe przewinienia drogowe, czy wprowadzenie obowiązku zachowania odstępu między pojazdami na autostradzie i drodze ekspresowej.
