ING Bank Śląski zapytał dzieci w wieku od 7 do 17 lat o to na ile bezpiecznie czują się w Internecie i na jakie cyberzagrożenia były narażone. Z badania wynika, że rośnie niepewność wśród dzieci – najmłodsi nie wykluczają, że padli ofiarą różnych cyberzagrożeń, ale nie są w stanie jednoznacznie określić, że takie incydenty miały miejsce. Ponad połowa dzieci chce dowiedzieć się więcej o tym jak bezpiecznie korzystać z Internetu.
Bank ING po raz drugi przeprowadził badanie na grupie respondentów w wieku 7 – 17 lat, podzielonych na dwie kategorie wiekowe: młodszą (7 – 12 lat) i starszą (13 – 17 lat) by sprawdzić czy młodzi ludzie byli narażeni na niebezpieczeństwa w sieci. Z porównania badań z tego i ubiegłego roku wynika, że rośnie niepewność dzieci w sieci. Wzrósł odsetek respondentów, którzy nie wykluczają, że mogli paść ofiarą różnych cyberzagrożeń, a zarazem trudno jest najmłodszym je jednoznacznie zdefiniować.
Wzrost niepewności
Wszystkie badane dzieci w obu grupach wiekowych odpowiedziały, że są użytkownikami Internetu. 77 proc. dzieci w wieku 13-17 lat i 44 proc. w wieku 7-12 lat korzysta z sieci samodzielnie wtedy, kiedy chcą i bez nadzoru rodziców. Z kolei 37 proc. dzieci z młodszej grupy korzysta z Internetu za zgodą i wiedzą rodziców, podczas gdy w starszej grupie tylko 17 proc. respondentów deklaruje, że ich rodzice wiedzą, co oni robią w sieci.
Wiele aplikacji oraz gier, z których korzystają dzieci, wymaga dostępu do prywatnych danych użytkownika. W porównaniu z ubiegłym rokiem, więcej dzieci stwierdziło, że nie wykluczają, że ktoś przejął ich konto w grze lub aplikacji. W młodszej grupie dzieci w wieku 7 – 12 lat to już niemal co piąty pytany. Wśród starszej grupy młodzieży (13 -17 lat) 15 proc. respondentów podejrzewa, że mogło dojść do takiego incydentu (wzrost z 12 proc. w ubiegłym roku). Zarazem maleje grupa dzieci, która ma pewność, że taka sytuacja nigdy nie miała miejsca.
Badanie wskazuje również, że dzieci i młodzież czują się coraz mniej pewnie, jeśli chodzi o ochronę ich prywatności w sieci. Już 20 proc. respondentów w grupie młodszej oraz 27 proc. w grupie starszej przyznaje, że mogło dojść do nieautoryzowanego dostępu do ich zdjęć lub prywatnych wiadomości. Spadł zarazem odsetek respondentów w obu grupach wiekowych, którzy stanowczo zaprzeczyli, że takie sytuacje miały miejsce.
Na co narażeni są młodzi w sieci?
Badanie wykazało, że coraz więcej dzieci jest narażonych na realną utratę swoich finansów. W obu grupach wiekowych wzrósł odsetek dzieci, które zadeklarowały, że nie mogą wykluczyć, że ktoś ukradł im prawdziwe pieniądze – twierdzi tak co 10. badany. W starszej grupie 6 proc. młodzieży przyznało, że taki incydent miał miejsce. Jest to wzrost w stosunku do 2023 roku, kiedy zadeklarowało to tylko 2 proc. respondentów w tej grupie wiekowej.
Innym cyberprzestępstwem, w wyniku którego młodzi użytkownicy mogą tracić przedmioty w grach lub realne i wirtualne pieniądze, może być namawianie ze strony oszustów do klikania w podejrzane linki. Aż 20 proc. respondentów w obu grupach wiekowych przyznało, że doświadczyli takiej sytuacji. Cyberprzestępcy często celowo kierują swoje działania do młodszych internautów licząc na ich niewielką świadomość zagrożeń.
Rodzice tracą autorytet, Internet i znajomi zyskują
W obecnych czasach dzieci coraz rzadziej zwracają się do rodziców o porady dotyczące bezpiecznego korzystania z Internetu. W 2023 roku ok. 80 proc. badanych deklarowało, że rozmawiało z rodzicami o bezpiecznym korzystaniu z Internetu. Obecnie w młodszej grupie z rodzicami o cyberbezpieczeństwie rozmawiało 73 proc. badanych, a w starszej 71 proc. Mimo spadku autorytetu rodziców jako źródła informacji o bezpiecznym korzystaniu z Internetu, to w dalszym ciągu z nimi, młodzi najczęściej rozmawiają o tym, jak bezpiecznie poruszać się w sieci. Co trzecie dziecko w obu grupach wiekowych wiedzę o tym, jak bezpiecznie korzystać z Internetu czerpie od znajomych, a ponad połowa starszych dzieci wskazała Internet jako źródło wiedzy.
Wyniki badania przeprowadzonego na zlecenie ING Banku Śląskiego ujawniły niepokojące zmiany – dzieci w wieku 7-17 lat coraz rzadziej rozmawiają z rodzicami o bezpieczeństwie w sieci. Rola rodzica jako autorytetu w tej dziedzinie maleje, a może nigdy nie była zbyt duża? Dlaczego tak się dzieje? Może to wynikać z braku kompetencji rodziców w kwestiach nowych technologii lub braku zainteresowania tym, jak dzieci spędzają czas w sieci, a przecież to ważny element ich życia. Ważne jest, aby rodzice rozmawiali i aktywnie angażowali się w życie cyfrowe swoich dzieci, towarzysząc im w wirtualnym świecie. Jest to szczególnie istotne w przypadku młodszych dzieci, które dopiero uczą się poruszania w sieci. Rodzice mogą skorzystać z atrakcyjnych form przekazywania wiedzy, takich jak np. gry online. Są one dziś nieodłącznym elementem dorastania i odpowiednio dobrane, mogą kształtować pożądane postawy i dawać dzieciom możliwość ćwiczenia reagowania na cyberzagrożenia w bezpiecznym dla nich środowisku gry. Znajomość dobrych praktyk przyda im się w dorosłym życiu i pomoże uniknąć wielu niebezpiecznych sytuacji. Warto sięgać po takie rozwiązania jak gra edukacyjna „Miasto ING” w Roblox, która uczy dzieci bezpiecznego korzystania z sieci w sposób naturalny i angażujący, a zarazem może być polem do wspólnej zabawy i rozmowy rodziców i dzieci. – podkreśla Jowita Michalska, założycielka i prezeska Digital University.
ING Bank Śląski jest świadomy zagrożeń jakie mogą spotkać dzieci w Internecie, dlatego od 3 lat tworzy przestrzeń „Miasta ING” na platformie gamingowej Roblox. Jej celem jest wzbudzenie zainteresowania tematyką cyberbezpieczeństwa u młodych osób w ich naturalnym środowisku oraz wsparcie rodziców w edukacji w tym zakresie. „Miasto ING” to gra edukacyjna, z którą ING pojawił się na platformie gamingowej Roblox jako pierwszy bank w Polsce. W cyfrowym świecie gracze mogą gromadzić wirtualne pieniądze poprzez wykonywanie różnych zadań i wyzwań. Gra pozwala trenować dobre nawyki związane z finansami w sposób najbardziej przyjazny, czyli przez zabawę. Gracze uczą się zarządzania pieniędzmi: oszczędzania i umiejętnego ich wydawania. W lutym 2023 roku gra została rozszerzona o moduł uczący bezpieczeństwa w sieci i dodany został tryb multiplayer. W najnowszym, trzecim sezonie gry edukacyjnej „Miasto ING” w Roblox, bank rozwija temat bezpieczeństwa w sieci i zaprasza dzieci do nowo powstałej Akademii Cyberbezpieczeństwa w Mieście ING. Otwarciu wirtualnej szkoły towarzyszył występ twórcy internetowego SmileSlow oraz nagranie teledysku i piosenki „Nie daj się wkręcić”.
O badaniu:
Badanie ilościowe przeprowadzone wśród dzieci i młodzieży (7-17 lat). Badanie zostało przeprowadzone na przełomie stycznia i lutego 2024 roku przez agencję badawczą Minds & Roses na zlecenie ING. W badaniu wzięły udział dzieci w wieku 7-12 n=128, oraz dzieci 13-17 n=151.
