Z raportu „Prognoza majątku – jak demografia zmieni aktywa Polaków” przygotowanego przez PI Research na zlecenie Banku Zachodniego WBK wynika, że w ciągu kilkunastu kolejnych lat nasze społeczeństwo czeka prawdziwa rewolucja majątkowa. Od dziś do 2040 r. wartość netto aktywów Polaków zwiększy się realnie o 70 proc. osiągając poziom 18 bln zł. Średnia wartość brutto majątku polskiej rodziny wzrośnie z 500 tys. zł do 861 tys. zł. Wzbogacimy się dzięki oszczędnościom, ale też w wyniku dziedziczenia.
Będziemy się bogacić
Zgodnie z wnioskami raportu „Prognoza majątku – jak demografia zmieni aktywa Polaków”, od połowy lat 20-tych średnie realne tempo wzrostu majątku pojedynczego gospodarstwa domowego będzie gwałtownie rosło: w latach 20-tych średni roczny wzrost będzie wynosił 8 tys. zł, zaś w latach 30-tych sięgnie 20 tys. zł. Na te wartości wpłynie zmniejszająca się liczba gospodarstw domowych, a także rosnący udział przedsiębiorstw w majątku.
– W ciągu najbliższych dekad zmienią się źródła przyrostu majątku Polaków. Dotychczas głównym źródłem wzrostu były podwyżki cen kupowanych na kredyt nieruchomości. W przyszłości akumulacja majątku będzie oparta w dużo większym stopniu na akumulacji oszczędności i zwrocie z aktywów finansowych. Dodatkowo, kluczowym elementem przyrostu majątku pojedynczego gospodarstwa domowego stanie się dziedziczenie – realna wartość otrzymywanych spadków wzrośnie prawie trzykrotnie z 61 mld zł w tym roku do 167 mld zł w 2040 r. – tłumaczy Adam Czerniak, główny ekonomista PI Research i jeden z twórców raportu.
Majątek w spadku
Kluczowym motorem wzrostu majątku Polaków w najbliższych latach będzie proces dziedziczenia – do 2020 roku Polacy otrzymają w spadkach ok. 67 mld zł. Jak wynika z badania IQS 1/3 Polaków już otrzymała spadek – przede wszystkim były to nieruchomości oraz aktywa finansowe. W ciągu ostatnich
5 lat najczęściej dziedziczyliśmy pieniądze (28 proc.) lub nieruchomości (24 proc.). Respondenci najczęściej decydują się na zatrzymanie majątku. Szacuje się, że w okresie od 2016 do 2020 roku Polacy odziedziczą aktywa o wartości 342 mld zł. 26 proc. badanych spodziewa się, że otrzyma od rodziny spadek lub darowiznę – z czego 30 proc. ocenia ich spodziewaną wartość na kwotę od 100 do 299 tys. zł, a 25 proc. – poniżej 50 tys., zł. Większość respondentów jest zdania, że otrzyma spadek lub darowiznę w ciągu najbliższych dziesięciu lat. Największy skok nastąpi jednak po 2030 r.
Na znaczeniu zyskają aktywa finansowe
W perspektywie kolejnych dziesięcioleci będzie spadał udział aktywów rzeczowych (głównie nieruchomości)
w majątku Polaków. Jednocześnie na znaczeniu będą zyskiwać aktywa finansowe, które będą rosły
w tempie 5,8 proc. na rok. Najważniejszą składową majątku finansowego Polaków nadal będą oszczędności. Ich główną formą będą lokaty, których wartość do 2040 roku wzrośnie czterokrotnie.
W szybkim pomnażaniu kapitału obywateli naszego państwa duże znaczenie będzie miał fakt, iż wzrost inwestycji będzie w naszym kraju szybszy, niż na zachodzie Europy. Na tempo wzrostu będzie miała również wpływ rosnąca popularność funduszy inwestycyjnych oraz inwestowanie w produkty oferowane przez banki.
Na łączną wartość spadków złożą się przede wszystkim depozyty – 72 proc. ogółu dziedziczonych aktywów finansowych oraz jednostki uczestnictwa towarzystw inwestycyjnych – 10 proc. Duża część dziedziczonych zasobów rzeczowych zostanie sprzedana i przeznaczona na zakup m.in. produktów inwestycyjnych i akcji. Będą to aktywa, których wartość w majątku Polaków będzie rosła najszybciej. Ich udział w majątku do 2040 roku ulegnie podwojeniu.
– Prognoza majątku Polaków pokazuje, że w ciągu nadchodzących lat sytuacja finansowa wielu Polaków zmieni się istotnie, międzypokoleniowy transfer majątku będzie odczuwalny nie tylko na rynku nieruchomości. Coraz więcej osób będzie też inwestować w aktywa finansowe, co stwarza nowe perspektywy dla rozwoju usług doradczych – wyjaśnia Marcin Pawłowski, dyrektor Obszaru Segmentu Klienta Indywidualnego w Banku Zachodnim WBK
Dziś mamy głównie nieruchomości
Zgodnie z danymi za 2015 r. przeciętna polska rodzina ma majątek netto wynoszący 441 tys. zł, z czego ponad połowę stanowią nieruchomości. Statystycznie, własny lokal posiada ponad trzy czwarte rodzin,
a jego wartość to przeciętnie 372 tys. zł. Duży udział w zasobach stanowią również aktywa finansowe, przede wszystkim depozyty. Co piąte gospodarstwo domowe ma też inną nieruchomość, taką jak działka, domek letniskowy, ziemia rolna lub kolejne mieszkanie.
Jeśli chodzi o finanse – przeciętna wysokość depozytu to 16,2 tys. zł, jednak aż połowa oszczędzających Polaków nie ma odłożonych w banku więcej niż 5 tys. zł. Polacy inwestują w depozyty, akcje, obligacje
i fundusze. Zaskakująco wysoki w ogólnym majątku Polaków jest udział przedsiębiorstw, którego wartość łącznie wyceniana jest na 884 mld zł. To rezultat wysokiej wyceny gospodarstw rolnych, które ze względu na duży udział drożejącej w ostatnich latach ziemi zyskiwały na wartości.
PI Research na zlecenie Banku Zachodniego WBK przeanalizowało wiele źródeł oraz szczegółowe wyniki dodatkowego badania ankietowego. Dzięki temu powstał obraz obecnej sytuacji majątkowej Polaków oraz prognoza, jak będzie ona wyglądała w ciągu najbliższych kilkudziesięciu lat. Prognozy ogólnego majątku do 2040 r. dokonano przy założeniach makroekonomicznych zaczerpniętych z oficjalnych prognoz Ministerstwa Finansów z publikacji „Wytyczne dotyczące założeń makroekonomicznych na potrzeby wieloletnich prognoz finansowych jednostek samorządu terytorialnego”.
Raport uzupełniono badaniem ankietowym przeprowadzonym przez IQS na zlecenie Banku Zachodniego WBK. Zrealizowano je za pośrednictwem panelu internetowego IQS (Opinie.pl), z wykorzystaniem ankiety 41 pytań na reprezentatywnej próbie 1005 Polaków w wieku 25-55 lat.
