Czy pieniądze to temat tabu? Wyniki raportu „Portret Finansowy Polaków”

  • Rozmowy o pieniądzach wciąż są tematem tabu, Polacy nie lubią wydawać ich na jedzenie w lokalach i usługi kosmetyczne, a większa część społeczeństwa określa swoją sytuację materialną średnio lub dobrze.
  • Co druga osoba wspiera lub wspierała się pożyczką gotówkową w banku, choć większość badanych deklaruje, że unika pożyczania.
  • Raport „Portret Finansowy Polaków” kompleksowo pokazuje podejście do finansów osobistych.

„Portret Finansowy Polaków” to badanie, które pomaga zrozumieć, jak Polacy podchodzą do pieniędzy, jakie mają przekonania o oszczędzaniu, inwestowaniu, pożyczaniu, ubezpieczaniu. W lutym i marcu br. w całej Polsce wypełniono łącznie 12 050 ankiet. Polacy nadal traktują finanse jako temat tabu, choć uważają, że edukacja finansowa powinna rozpoczynać się już w szkole. Wyniki ankiet pozwalają określić poziom świadomości finansowej badanych, zrozumieć wyzwania, przed którymi stoją polscy konsumenci i wskazać kierunki działań, aby lepiej gospodarować swoimi pieniędzmi. Projekt powstał dzięki współpracy Business Insider Polska, agencji badawczej Maison & Partners oraz przy strategicznym wsparciu PKO Banku Polskiego. Raport jest dostępny pod linkiem:  Portret Finansowy Polaków. Jak zarządzamy pieniędzmi w codziennym życiu.

– Badanie pokazało, że Polacy coraz chętniej deklarują, że chcą oszczędzać, a niemal 40 proc. chciałoby inwestować. To optymistyczny sygnał, ponieważ zwraca uwagę, że zaczynamy myśleć o swoich pieniądzach nie tylko w perspektywie krótkookresowej – najbliższych wakacji czy kupna nowego sprzętu RTV. Połowa badanych deklaruje odłożenie dodatkowych pieniędzy na przyszłość. Dlatego bank musi dostarczać wiedzy, dać impuls i wspierać w doborze produktów, które pozwolą dobrze ulokować nadwyżki finansowe. To nasza ważna rola. Tym bardziej, że pieniądze nadal są tematem tabu w wielu polskich rodzinach. Ponad połowa chętnie skorzystałaby z możliwości rozmowy z pracownikiem banku, a PKO Bank Polski umożliwia to w największej sieci placówek własnych w kraju – podkreśla Marcin Szymkowiak, dyrektor Pionu Marketingu PKO Banku Polskiego.

– W badaniu zebrano dane dotyczące postaw i zachowań związanych z różnymi aspektami zarządzania finansami: wydatkami, oszczędzaniem, inwestowaniem i zaciąganiem zobowiązań. Istotnym elementem raportu jest zrozumienie, co motywuje Polaków do podejmowania decyzji finansowych, a co ich przed tym powstrzymuje – zarówno w kontekście czynników socjodemograficznych, jak i psychologicznych. Poznanie tych mechanizmów może stanowić punkt wyjścia do tworzenia skutecznych działań na rzecz edukacji finansowej oraz wzmacniania bezpieczeństwa finansowego Polaków – mówi Dominika Maison, założycielka agencji badawczej Maison&Partners.

Analizie poddano ponad 12 tys. wypełnionych ankiet z całej Polski – zebranych m.in. od czytelników Business Insider Polska. Wśród respondentów było 52% kobiet i 48% mężczyzn, reprezentujących różne grupy wiekowe, poziomy wykształcenia, dochody oraz liczbę dzieci na utrzymaniu. Pytania dotyczyły: oszczędzania, inwestowania, pożyczania i wydawania, ubezpieczania się, ogólnej wiedzy finansowej, nowych technologii w finansach i podejścia do pieniędzy w kontekście pomagania innym.

Portret Finansowy Polaków – najciekawsze wnioski:

· Najsilniejszymi stronami Polaków są wiedza finansowa i samokontrola budżetu. Słabiej czujemy się w tematach związanych z oszczędzaniem, inwestowaniem i nowymi technologiami związanymi z finansami. Potwierdzają to też niezależne badania, m.in. raport OECD INFE, według którego 41,2% Polaków posiada długoterminowy cel finansowy, a ponad połowa z nich oszczędza lub inwestuje pieniądze, by go osiągnąć. Natomiast według badania na zlecenie Warszawskiego Instytutu Bankowości cyberbezpieczeństwo to obszar, w którym 46 proc. pytanych Polaków dostrzega największe niedobory wiedzy.
· Wiek jest najbardziej różnicującą kategorią: najmłodsi lepiej wypadają, gdy chodzi o korzystanie z nowych technologii w świecie finansów, choć miewają problemy z samokontrolą finansową, która wzrasta wraz z wiekiem.
· 80 proc. Polaków ma oszczędności, ale tylko co trzeci Polak ma ich na tyle dużo, aby w razie potrzeby wystarczyły na więcej niż 5 miesięcy. Większość pieniądze trzyma na kontach oszczędnościowych i lokatach.
· Prawie połowa badanych korzysta z produktów inwestycyjnych, jednak 82 proc. z nich woli bezpieczeństwo niż ryzyko. Najpopularniejszym produktem inwestycyjnym są fundusze inwestycyjne (miało je 40% badanych). Podobną popularnością cieszy się inwestowanie w waluty.
· Ponad połowa społeczeństwa przy decyzji inwestycyjnej chciałaby skorzystać z rekomendacji eksperta – na przykład pracownika banku.
· 65% Polaków dobrowolnie się ubezpiecza.
· Rozmowy o pieniądzach wciąż są tematem tabu – co 4. Polak wstydzi się rozmawiać o finansach.
· Prawie wszyscy respondenci są zgodni, że edukacja finansowa powinna zaczynać się już w dzieciństwie.
· Polacy lubią pomagać – 80% badanych przekazało 1,5% podatku na cel charytatywny lub wsparło inaczej akcję charytatywną. Kobiety pomagają częściej niż mężczyźni.
· 3 osoby na 4 wolą płatności bezgotówkowe: 66% używa BLIKA, a 45% regularnie płaci zbliżeniowo za pomocą telefonu lub zegarka.
· Technologie są bardziej akceptowane, jeśli są proste, dostępne i zintegrowane z codziennością – sukces BLIKA i płatności zbliżeniowych pokazuje, że kluczem do adaptacji innowacji jest ich wygoda i funkcjonalność – niekoniecznie natomiast stopień zaawansowania.