W czwartek 15 czerwca 2023 odbył się finał pierwszej edycji Ekoprogramu z charakterem OCALIMY ŚWIAT (OŚ), adresowanego do uczniów wszystkich poziomów nauczania szkół podstawowych. W Programie wzięło udział ponad 34 tysiące uczniów z 416 placówek z 307 miejscowości w całym kraju!
Organizatorem Programu OŚ jest Fundacja „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”, jego Partnerem Merytorycznym – Fundacja WWF Polska, a Partnerami Strategicznymi: ING Bank Śląski S.A. oraz Visa.
Dzieci i młodzież mają świadomość globalnego kryzysu ekologicznego i klimatycznego. Niepokoją się o przyszłość. Chcą zrozumieć przyczyny katastrofalnych zmian w środowisku naturalnym i włączyć się w ratowanie życia na Ziemi. Aby postępować mądrze, muszą mieć wiedzę i podejmować dobre decyzje, z szacunkiem dla planety i wszystkich jej mieszkańców.
Dlatego powstał program edukacyjny OCALIMY ŚWIAT – Ekoprogram z charakterem. Kryzys ekologiczny jest bowiem skutkiem głębokiego kryzysu moralnego i jego zażegnanie wymagać będzie od nas, ludzi, prawego charakteru: gruntownej zmiany postaw i praktykowanych wartości ─ z egoistycznych i materialistycznych na prospołeczne i zorientowane na wspólne dobro.
Wyjątkowość Programu OŚ polega na połączeniu w nim problematyki ekologicznej i moralnej z kształceniem umiejętności społecznych i kompetencji cyfrowych uczniów podczas lektur, warsztatów, gry komputerowej i realizacji projektów proekologicznych na rzecz otoczenia.
Na potrzeby Programu OŚ powstały trzy tomy opowiadań autorstwa 14 znakomitych polskich pisarzy dla dzieci i młodzieży m.in. Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel, Barbary Kosmowskiej, Grzegorza Kasdepke, Marcina Kozioła, Katarzyny Majgier, Katarzyny Ryrych, Tomasza Samojlika, Rafała Witka, Macieja Wojtyszki: „Oddech smoka” (dla klas I-III), „Latający talerz” (dla klas IV-VI) oraz „Sieci widmo” (dla klas VII – VIII). Ich bohaterowie stykają się z różnymi aspektami kryzysu ekologicznego, klimatycznego, a także ─ moralnego, i chcą zrobić coś ważnego dla dobra planety. Opowiadaniom specjalnie napisanym do Programu towarzyszy literatura uzupełniająca: „Reginka szuka domu” i „Porwanie jeża Eliasza” Ewy Nowak, „Basia i śmieci” Zofii Staneckiej, oraz wydane przez Fundację ING Dzieciom „Ty też możesz uratować świat. Ekoopowieści z Pietruszkowej Woli”. Wszyscy uczestnicy Programu OŚ otrzymali bezpłatne pakiety ww. książek, trzy narzędziowniki WWF, a także poradnik „Z dzieckiem w świat wartości” Ireny Koźmińskiej i Elżbiety Olszewskiej. Na stronie www.ocalimyswiat.pl udostępniony został pakiet materiałów elektronicznych, w tym scenariusze zajęć do wszystkich opowiadań, tutoriale dot. narzędzi cyfrowych przydatnych do pracy nad prezentacjami uczniowskich projektów społecznego, wywiady z ekspertami WWF i in. Dodatkiem specjalnym dla młodzieży jest edukacyjna gra online „EKOHAKATON – Latający talerz” – stworzona na podstawie opowiadania Grzegorza Kasdepke z tomu pod tym samym tytułem.
Wsparciem dla Edukatorów prowadzących zajęcia były też webinary i spotkania online oraz bieżąca komunikacja mailowa i w grupie na FB. Odbyły się również spotkania online uczniów z autorami i ekspertami WWF Polska.
Od października 2022 w placówkach uczestniczących w Programie odbywały się zajęcia warsztatowe na temat zagadnień ekologicznych oraz uniwersalnych wartości moralnych, czyli postaw i zasad postępowania nakierowanych na wspólne, powszechne dobro, takich jak szacunek, odpowiedzialność, życzliwość, odwaga, czy mądrość. Kwestia śladu węglowego przy produkcji i transporcie różnych produktów żywnościowych była tematem gry online pt. „Latający talerz”, dzięki której uczniowie lepiej zrozumieli potrzebę korzystania z lokalnej produkcji rolnej i niemarnowania żywności. Zwieńczeniem Programu było przeprowadzenie przez uczniów własnych projektów proekologicznych na rzecz lokalnej społeczności i przesłanie do Organizatora na konkurs prezentacji z ich realizacji. Wśród nagrodzonych projektów znalazły się m.in. „Kiermasz roślin doniczkowych na rzecz ochrony zagrożonych gatunków zwierząt” zorganizowany przez najmłodszych uczniów ze Szkoły Podstawowej nr 10 w Toruniu (klasy I-III), projekt „Woda ocali nas wszystkich” zrealizowany przez uczniów Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Międzyrzeczu, modernizacja szkolnego otoczenia pn. „Zielony zakątek” przeprowadzona przez uczniów Szkoły Podstawowej Milenium w Popowie Kościelnym oraz akcja uczniów klas VII -VIII „Chcemy Rezerwatu Doliny Narwi” ze Szkoły Podstawowej w Skrzeszewie. Na Organizatorze ogromne wrażenie zrobiła skala działań, inwencji i – przede wszystkim – sprawczość młodych uczestników oraz wspierających ich Edukatorów i Rodziców. Wszystkie nagrodzone prezentacje dostępne są na: https://calapolskaczytadzieciom.pl/aktualnosci/wyniki-konkursu-na-najlepszy-projekt-proekologiczny-programu-ocalimy-swiat-2023/
Tak mówią o realizacji Programu OŚ Edukatorzy:
„Działanie wychowawcze, edukacyjne poprzez projekt – to jest coś! (…) kiedy uczeń wykorzystuje swoją wiedzę w praktyce (…), kiedy jest tak: siadamy wszyscy i ktoś wymyślił – może to by zrobić ─ i to się dzieje!” – pani Renata Firlej z Erminowa
„Uczniowie naszej szkoły najchętniej wykonywali działania w terenie. Bardzo im się podobało odkrywanie dzikich wysypisk śmieci. (…) Powstała później mapa, która określała, w których regionach naszej miejscowości mamy właśnie dzikie wysypiska.” – pani Mirosława Gromacka z Biesala
„Dzieci chętnie uczestniczą w tych zajęciach (…), widzą potrzebę. Działania ekologiczne nie mogą być modą na chwilę, to powinien być styl życia.” – pani Mirosława Gromacka z Biesala
Tylko razem OCALIMY ŚWIAT! Dlatego z przyjemnością zapowiadamy, że będziemy kontynuować Program OCALIMY ŚWIAT w kolejnym roku szkolnym 2023/2024!
Zespół Fundacji „ABCXXI ─ Cała Polska czyta dzieciom”
Więcej informacji: www.ocalimyswiat.pl
Patronat honorowy: Ministerstwo Klimatu i Środowiska, Biblioteka Narodowa
Rada Honorowa:
prof. dr hab. Tadeusz Gadacz – filozof, recenzent fundacyjnej książki „Z dzieckiem w świat wartości”
Małgorzata O’Shaughnessy – b. Dyrektor Generalna Visa CEE, członkini Rady Honorowej Fundacji „ABCXXI – Cała Polska czyta dzieciom”
prof. dr hab. Jacek Pyżalski – pedagog, badacz, specjalista od zastosowania przez młodzież narzędzi cyfrowych
dr Marzena Żylińska – pedagog, autorka książki „Neurodydaktyka”, założycielka ruchu „Budząca się szkoła”.
Ambasadorzy Programu OŚ:
Krystyna Czubówna – lektorka, dziennikarka, prezenterka programów informacyjnych, jej głos kojarzymy najbardziej z filmami przyrodniczymi,
Grzegorz Kasdepke – autor książek dla dzieci i młodzieży,
Agnieszka Kobus-Zawojska – wioślarka, srebrna medalistka olimpiady w Tokio w 2021 r. oraz medalistka olimpiady w Rio de Janeiro w 2016
Joanna Racewicz – dziennikarka, prezenterka telewizyjna i radiowa
Dorota Sumińska – lekarz weterynarii, psycholog zwierzęcy, publicystka, autorka książek i propagatorka dobrego traktowania zwierząt
dr hab. Tomasz Samojlik – pracownik Instytutu Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk w Białowieży, badacz historii przyrodniczej Puszczy Białowieskiej, autor książek i komiksów dla dzieci i młodzieży popularyzujących wiedzę nt. przyrody i ekologii.
Patroni medialni: Onet, Wyborcza.pl, Grupa Cogito, Radio dla Ciebie, Librus, Sygnał, Szkoła
Współpraca: Młodzieżowy Strajk Klimatyczny, NaturBornholm
