|
– Zewnętrzne firmy audytorskie i kancelarie prawne wraz ze wsparciem audytorów wewnętrznych, prawników i menedżerów Banku przeprowadziły audyty działalności Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego za okres od stycznia 2016 r. do połowy lutego 2024 r.r. |
| – Kluczowe ze stwierdzonych w ramach audytów nieprawidłowości dotyczą: * wydatków na kampanie reklamowe, * umów sponsorskich, * naruszenia regulacji przy udzielaniu wsparcia przez Fundację PKO Banku Polskiego i istotne braki dokumentacyjne w tym zakresie, * współpracy z kontrahentami, * nieefektywnego zarządzania nieruchomościami, * procedur zakupowych, * zatrudniania pracowników i współpracowników, w tym tzw. antydatowania umów, * zawierania umów z dostawcami.
|
| – Bank jest w trakcie wdrażania szeregu zaleceń audytorów zwiększających jakość zarządzania i poprawiających efektywność. Celem jest również wzmocnienie systemu kontroli i naprawienie konsekwencji nieprawidłowości w możliwie szerokim zakresie. |
| – Efektem audytów były wnioski o nieudzielenie absolutoriów za 2023 rok dla byłych członków władz PKO Banku Polskiego oraz spółek zależnych: PKO TFI i PKO BP Finat. |
| – Wyniki audytów posłużą za podstawę do złożenia 5 zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Dotyczyć one będą podejrzenia niegospodarności oraz nieprawidłowości w obszarze nieruchomości, w polityce kadrowej Banku i spółek Grupy Kapitałowej, a także w zarządzaniu i nadzorze nad Fundacją PKO Banku Polskiego.
|
| Audyty były realizowane etapami tak, aby zapewnić ich obiektywny wynik, czyli oparty na faktach i dokumentach oraz pracy zewnętrznych, niezależnych kancelarii prawnych. Firmy audytorskie, audytorzy wewnętrzni lub kancelarie prawne otrzymały dostęp do dokumentów oraz informacji, i na ich podstawie były przygotowywane raporty z audytów. Następnie raporty analizowały zewnętrzne kancelarie prawne, które sporządzały opinie prawne. Kancelarie prawne biorą również udział w przygotowywaniu zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. |
| – Stwierdzone nieprawidłowości są nie tylko efektem łamania przepisów prawa lub regulacji wewnętrznych, ale również niestosowania standardów i dobrych praktyk w zarządzaniu powierzonym majątkiem. Jesteśmy instytucją finansową i długoterminowa stabilność oraz zaufanie naszych klientów, pracowników i akcjonariuszy są dla nas najważniejsze. Dlatego wyniki audytów traktujemy z najwyższą powagą, obecnie koncentrując się na wdrażaniu zaleceń audytorów i wzmacnianiu systemu kontroli – mówi Szymon Midera, prezes zarządu PKO Banku Polskiego.
|
| Wysokie wydatki na reklamy niezwiązane z interesami Banku |
| Audytowi poddano ok. 40% wydatków na szeroko rozumiane działania marketingowe, w tym na zakup reklam oraz działania sponsoringowe. Audytorzy wskazali szczególnie na wzrost wydatków w 2019 r. i 2023 r. Wskazano także na przekazanie ok. 20% budżetu w 2019 r. na jedną ze stacji TV z oglądalnością na poziomie 0,5% widowni – przy jednoczesnej rezygnacji z emitowania reklam w stacjach telewizyjnych o wysokiej oglądalności. |
| Uwagę zwraca również finansowanie wydarzeń lub prywatnych firm i instytucji bez uprzedniego sporządzania adekwatnego uzasadnienia biznesowego lub wizerunkowego. Zdaniem zewnętrznych audytorów ich realizacja nosiła znamiona próby osiągnięcia określonych celów politycznych. |
| Nieprawidłowości w obszarze marketingu stanowią podstawę do zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa – z tytułu niegospodarności w zakresie wydatków oraz braku nadzoru nad nimi.
|
| Niegospodarność w zarządzaniu nieruchomościami |
| W audytowanym okresie Bank podpisał długoterminowe umowy najmu dwóch budynków biurowych w Warszawie, jednocześnie nadal ponosząc wysokie koszty utrzymania i remontów posiadanych powierzchni biurowych. Ponadto, mimo zmiany modelu pracy w wyniku pandemii na pracę zdalną i związanego z tym długotrwałego istotnego spadku zapotrzebowania na biura, nie dostosowywano wielkości użytkowanej powierzchni do potrzeb. |
| Zastrzeżenia audytorów wzbudziła wysokość wydatków na adaptacje nowo wynajmowanych powierzchni biurowych, w tym m.in. znaczne niedoszacowanie kosztów, a także brak rzetelnego procesu badania rynku nieruchomości, analizowania rozwiązań alternatywnych i planowania takich inwestycji – zgodnego ze standardami rynkowymi dla wynajmu bardzo dużych powierzchni biurowych. |
| Wskazane w raportach audytorskich nieprawidłowości dotyczyły m.in. niegospodarności związanej z nową siedzibą centrali Banku w Warszawie oraz braku właściwego nadzoru nad realizacją tego projektu. Stanowi to podstawę do zawiadomienia organów ścigania.
|
| Nieprzejrzyste procesy zakupowe i nieprawidłowości w finansowaniu podmiotów zewnętrznych |
| Główne zastrzeżenia audytorów w obszarze zakupów dotyczą m.in. braku zweryfikowanej listy dostawców oraz nieprecyzyjnych i ogólnie sformułowanych procedur zakupowych. Pozostawiały one swobodę interpretacyjną oraz częściową uznaniowość w podejmowaniu decyzji o współpracy lub zawierania transakcji z podmiotami zewnętrznymi. |
| Zastrzeżenia audytorów wzbudziła przede wszystkim współtworzona i finansowana m.in. przez Bank działalność Polskiej Fundacji Narodowej (PFN). Od jej powołania w 2016 r. PKO Bank Polski przekazał na jej rachunki łącznie 35 mln zł, a w trakcie audytów nie potwierdzono prowadzenia dokumentacji świadczącej o sprawowaniu przez Bank jakiegokolwiek nadzoru w tym zakresie.
|
| Polityka kadrowa |
| Zastrzeżenia audytorów w obszarze polityki kadrowej dotyczą m.in. procesów rekrutacji (np. braków wniosków rekrutacyjnych, czy braku precyzyjnego wskazywania wymagań do pracy). Audytorzy wskazali również na wykorzystywanie niestandardowych i odbiegających od stosowanych wówczas w Banku warunków w umowach o pracę i umowach zleceń, przyznawania w nich dodatkowych świadczeń finansowych lub braku zgłaszania konfliktu interesów. |
| Nieprawidłowości w aneksowaniu umów o pracę, które wydłużały okres wypowiedzenia i zmieniały okres zakazu konkurencji oraz wątpliwości co do terminów i okoliczności związanych z podpisywaniem tych aneksów stanowią uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa.
|
| Fundacja PKO Banku Polskiego |
| Audytorzy zidentyfikowali 126 przypadków udzielenia dofinansowania przez Fundację PKO Banku Polskiego, w których stwierdzono naruszenia, a także istotne braki w dokumentacji dostępnej obecnie w Fundacji. |
| Fundacja nie przestrzegała norm i obowiązujących regulacji wewnętrznych dotyczących udzielania przez nią dofinansowania. Wykryto również braki w sprawozdaniach z realizacji dofinansowywanych przez nią projektów, przy jednoczesnym braku należytej staranności w tym zakresie, np. poprzez wezwania do uzupełnienia dokumentacji. |
| Te okoliczności, ich skala oraz powtarzalność nieprawidłowości dowodzą, że zachodzi uzasadnione podejrzenie popełnienia przestępstwa z art. 296 Kodeksu Karnego.
|
| Spółki Grupy Kapitałowej |
| W spółkach zależnych poddano audytowi proces zatrudniania pracowników. W tym zakresie audytorzy stwierdzili między innymi zjawisko tzw. fikcyjnego zatrudniania. |
| Audytowano również wybrane aspekty działalności spółek z Grupy Kapitałowej PKO Banku Polskiego. Główne zastrzeżenia audytorów w przypadku spółki zależnej PKO TFI wzbudziła działalność w okresie 2022/2023 r.: nieuprawnione i ostatecznie nieskuteczne próby wpływu na zarządzanie procesem inwestycyjnym, a także wysokokosztowe działania biznesowe, które nie były wcześniej właściwie uzgodnione ani oparte na profesjonalnych analizach. Audytorzy wskazali również na brak właściwej weryfikacji, akceptacji oraz kontroli kosztów. |
| Część ze wskazanych przez audytorów istotnych nieprawidłowości w polityce kadrowej prowadzonej przez spółką zależną PKO BP Finat stanowi podstawę do złożenia stosownego zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. |