Kiedy bliska osoba prosi nas o poręczenie kredytu – najczęściej po to, aby łatwiej uzyskać dofinansowanie z banku – zazwyczaj trudno nam odmówić takiej prośbie. Jak wskazują dane BIK, w całej Polsce zdecydowało się na to już 480 tysięcy osób, które poręczają łącznie 391 tysięcy kredytów. 10,4% z nich to kredyty mające opóźnienia w spłacie min. 90 dni – są one regulowane przez 42,7 tys. osób. Zanim staniemy się żyrantem, warto dowiedzieć się więcej o poręczaniu cudzych kredytów i pożyczek – dzięki temu udzielenie poręczenia nie skończy się dla nas finansową katastrofą.
Kim jest poręczyciel?
Poręczenie to jedno z możliwych zabezpieczeń spłaty kredytu. Najczęściej bank prosi kredytobiorcę o przedstawienie jednego lub kilku poręczycieli (zamiast zabezpieczenia w postaci ubezpieczenia lub hipoteki), kiedy historia kredytowa danej osoby jest negatywna lub jest to pierwsza pożyczka – wtedy bowiem nie posiada ona żadnej historii kredytowej w BIK. Z prawnego punktu widzenia, poręczenie jest ważne, dopóki główny dług nie zostanie spłacony. Jeśli natomiast poręczyciel spłaci w banku zobowiązania kredytobiorcy, sam może żądać od niego spłaty narosłego długu – staje się jego wierzycielem.
Czy powinienem poręczać kredyt?
Z perspektywy poręczyciela, należy spojrzeć na kredyt niemal jak na własny, bowiem wpływa on na naszą historię kredytową. Decydując się na bycie żyrantem, stajemy się współodpowiedzialni za spłatę kredytu. W sytuacji, gdy kredytobiorca nie spłaca zaciągniętego kredytu, bank może zwrócić się z żądaniem spłaty kredytu do poręczyciela, co oznacza, że poręczyciel staje się dłużnikiem i musi spłacać dług. Najczęściej zatem decyzja o żyrowaniu kredytu zależy przede wszystkim od relacji pomiędzy dwiema osobami. Poręczanie kredytów nawet najbliższym osobom może jednak łatwo wpędzić w kłopoty. Jakimi kryteriami powinny zatem kierować się osoby rozważające poręczenie innym kredytu? –Zanim dana osoba zdecyduje się pomóc znajomemu jako żyrant, powinna przemyśleć swoje plany finansowe, zastanowić się, czy sama nie planuje zaciągnąć kredytu w najbliższym czasie. Należy pamiętać, że aby zostać poręczycielem, trzeba posiadać zdolność kredytową na wnioskowany przez kredytobiorcę kredyt. Jeśli osoba ma wymaganą zdolność kredytową i zostanie poręczycielem, to kwota poręczana obniża jego zdolność do zaciągania kolejnych zobowiązań – mówi Alina Stahl z Biura Informacji Kredytowej. – Ponadto, osoba rozważająca poręczenie powinna brać pod uwagę nie tylko szanse na spłatę długu przez kredytobiorcę. Nałożenie się problemów ze spłatą swoich zobowiązań i zobowiązań poręczanych, może być niekiedy niemożliwe do udźwignięcia dla poręczyciela i doprowadzić do wciągnięcia go w spiralę długów.
Monitorowanie poręczonego kredytu
Alina Stahl radzi również, aby na bieżąco monitorować kredyt, który żyrujemy – Najczęściej poręczamy kredyt znajomym lub komuś z bliskiej rodziny. Nie zawsze jednak czujemy się na tyle komfortowo, by kontrolować terminowość spłat i regularnie dopytywać jak to wspólne zobowiązanie finansowe jest regulowane. Skoro możemy monitorować swoje kredyty i własną historię kredytową, będąc gwarantem czyjegoś kredytu także mamy wgląd do zapisów historycznych danego rachunku oraz informacji o stanie zadłużenia. Wystarczy zaglądać do raportu BIK. Natomiast najszybciej o ewentualnym opóźnieniu w spłacie kredytu dowiedzieć się można poprze Alerty BIK. To bardzo proste. Alert otrzymamy w formie smsa i maila jeśli na naszym lub poręczonym kredycie pojawi się opóźnienie. Dzięki alertom BIK chronimy się przed wyłudzeniem kredytu lub opóźnieniem w spłacie.
Zabezpieczenie poręczyciela
Czy istnieją sposoby na zabezpieczenie żyranta przed trudną sytuacją finansową kredytobiorcy? Decydując się na podpisanie poręczenia, powinniśmy zadbać o korzystną dla siebie konstrukcję umowy:
- Starajmy się nie być jedynym poręczycielem i rozłożyć ciężar spłaty na kilka osób. Choć bank w razie kłopotów ze spłatą zobowiązania może zwrócić się – według swojego uznania – do jednego lub kilku żyrantów, będziemy mieć większą szansę na spłatę mniejszej części długu lub uniknięcie spłaty
- Negocjujmy z bankiem (wspólnie z kredytobiorcą) maksymalną kwotę poręczenia. Ograniczmy się do spłaty tylko części długu lub długu bez dodatkowych należności (np. karnych odsetek); rozważmy też umieszczenie w umowie zapisu o poręczeniu tylko w określonym czasie
- Zobowiążmy bank do informowania nas o ewentualnych opóźnieniach kredytobiorcy w spłatach rat kredytowych
- Monitorujmy własny, jak i poręczany kredyt – dzięki raportowi BIK możemy kontrolować terminowość spłat własnych oraz poręczonych przez nas kredytów
- Zadbajmy o zabezpieczenie prywatne – podpiszmy oddzielne porozumienie z kredytobiorcą, bez udziału banku, w którym kredytobiorca odda nam kilka swoich rzeczy pod zastaw
- Zawrzyjmy w umowie zapis, obligujący bank do zaspokojenia wierzytelności przede wszystkim z majątku kredytobiorcy, zaś dopiero później z majątku poręczyciela. Zabezpieczy nas to na wypadek problemów kredytobiorcy ze spłatą zobowiązania
- Skorzystajmy z narzędzia Profil Kredytowy Plus, dostępnego w portalu Biura Informacji Kredytowej. Pozwala ono nie tylko kontrolować swoją historię kredytową, ale również sprawdzać spłacalność kredytu, który poręczyliśmy
Czy z poręczenia można się wycofać?
Niezależnie od stosowanych zabezpieczeń, możemy z czasem nabrać przekonania, że najlepszym dla nas wyjściem byłoby wycofanie się z żyrowania kredytu. Bank bez kłopotów zwolni nas z obowiązku poręczenia zobowiązania tak długo, jak odsetki kredytowe są terminowo spłacane, zaś kredytobiorca może przedstawić instytucji inną możliwość zabezpieczenia swojego długu. W innym wypadku, na wycofanie się z poręczenia będzie już za późno.
Zanim staniemy się żyrantem, zastanówmy się, czy będzie to dla nas korzystny i mądry wybór. Jak wynika z danych zgromadzonych przez Biuro Informacji Kredytowej, Polacy rozsądnie podchodzą do kwestii żyrowania kredytów i pomagają tylko tym osobom, które uważają za solidnych płatników. W grupie osób posiadających jedynie kredyty spłacane poprawnie, tylko niecałe 3,5% osób poręcza kredyty spłacane nieregularnie. Jeśli poręczyciel posiada i dobrze obsługuje swoje kredyty, to ryzyko tego, że poręczy kredyt, który będzie źle spłacany, jest niewielkie.
źródło: BIK
