- Co dziesiąty badany Polak (13,5%) kupuje w Black Friday, ponieważ się boi (efekt FOMO), że okazje już nigdy się nie powtórzą (najwyższy odsetek wskazań w Europie)
- Co trzeci badany Polak (33,8%) umie znaleźć duże okazje na Black Friday, a blisko co dziesiąty (8,1%) jest gotów użyć karty kredytowej lub pożyczki by je zdobyć (najwyższy odsetek w Europie)
- Co trzeci badany Polak (29,1%) woli kupować online w Black Friday by mieć większy wybór, a co piąty (22,1%) by ominąć tłumy i kolejki (najwyższy odsetek w Europie, obok Hiszpanii)
Revolut opublikował wyniki badania Revolut Money Report (Q4 2024). Fintech zapytał w październiku 21 tysięcy osób w 21 krajach Europy (w tym tysiąc w Polsce) o ich plany w kontekście zakupów przedświątecznych. Oto co odpowiedzieli.
Sezonowe strategie
Większość badanych w Polsce (63%) i w Europie (72%) przyznała, że koszty życia i finansowa niepewność wpłyną w tym roku na ich przedświąteczne zakupy (np. Black Friday, Boże Narodzenie). Sentyment w Polsce wydaje się być jednak nieco lepszy niż w Europie. Podczas gdy 33% badanych Polaków planuje ciąć wydatki, bo na skutek wyższych kosztów życia ma mniej pieniędzy, w Europie takich wskazań było aż 42%. Zarówno w Polsce jak i w Europie 30% badanych przyznało, że choć ich siła nabywcza nie zmieniła się, to podchodzą do wydatków bardziej selektywnie. Koniunktura najmniej wpływa na Holendrów, 39% planuje wydać tyle co zawsze (26% w Polsce, 24% w Europie). Zwiększyć wydatki przed Świętami planuje 8% Polaków (to najwyższy odsetek wskazań w Europie, gdzie średnia to 2%).
Efekt FOMO
Wokół Black Friday pojawiły się w ostatnich latach wątpliwości w postaci obawy o manipulacje ceną (kwestie te uregulowała dyrektywa unijna Omnibus) oraz bezpieczeństwo transakcji i ryzyko scamów (kampanie edukacyjne ostrzegające konsumentów), a mimo to Czarny Piątek 29.11 i Cyber Poniedziałek 2.12 “trzymają się mocno”. Co sprawia, że Polacy robią zakupy na Black Friday? Dwóch na pięciu respondentów korzysta z obniżek na artykuły, które i tak regularnie kupuje (39,8%), lub dzięki obniżkom sięga po droższe produkty (39,6%). Wielu badanych Polaków kupuje okazyjnie prezenty dla bliskich (37,5%) lub dla własnej przyjemności (28,2%). Nie ma tu kontrowersji. To co jednak niepokoi, to że co dziesiąty respondent Polsce (13,5%) kupuje ze strachu, że okazja już się nie powtórzy (tzw. efekt FOMO). Jest to najwyższy odsetek wskazań w Europie, gdzie średnia wyniosła 2,4%.
Zwolennicy i przeciwnicy
Czarny Piątek dla 77% badanych w Polsce jest szansą na zrobienie oszczędności (72% w Europie). Co dziesiąty badany Europejczyk przyznaje, że robi wtedy zapasy produktów pierwszej potrzeby np. toaletowe i detergenty (w Polsce 7,7%). Black Friday może więc być istotny dla osób mniej zamożnych. Zupełnie inną grupą są “łowcy okazji”. Tu gra idzie o towary luksusowe. 8% pytanych Polaków, gdy wpada im w oko wyjątkowa okazja, gotowi są użyć karty kredytowej lub pożyczki by ją zdobyć (najwyższy odsetek wskazań w Europie, obok Bułgarii i Rumunii). Czy Black Friday wciąż daje szansę na świetne okazje? “Tak” odpowiada 33,4% badanych Polaków i dodaje, że na ogół je znajdują. Dla 23,6% to kwestia wiedzy i umiejętności (wiara w znaczenie umiejętności jest też duża wśród Włochów 25,9%). A co mówią sceptycy? Nie ma takich okazji jak kiedyś (8%). Jest zbyt dużo oszukańczych ofert (5,8%). Nie lubię presji zakupowej (3,7%).
Online czy Offline?
Przechodząc do taktyki, wśród zwolenników Black Friday są dwie szkoły. 29,1% respondentów w Polsce woli kupować online z uwagi na większy wybór, a 22,1% bo nie lubi kolejek i tłumów. 16,6% uważa, że zakupy online są wygodniejsze, a 14,2% że to w Internecie są najlepsze okazje (podobnie uważają Włosi 15,1% i Niemcy 16,4%). Wciąż wiele osób stawia jednak na zakupy offline. Wolą mogą mieć produkt od ręki, bez czekania na przesyłkę (24,1%) i unikać oszustw i scamów online (7,9%). Co wyróżnia Polaków? W Europie najmniej zwrotów towaru boją się Polacy (11,3%), Austriacy (11%) i Niemcy (7,1%). Może to wynikać z rozwiniętej dystrybucji i paczkomatów. Najbardziej w Europie Polacy boją się za to tłumów i kolejek (22,1%), obok Hiszpanów (25%).
Finansowanie wydatków
Co gdy nie uda nam się wejść w sezon zakupowy z zapasem zgromadzonych oszczędności? By wykorzystać w pełni okazje zakupowe (np. Black Friday, Cyber Monday) 20% badanych Polaków gotowa jest użyć karty kredytowej, a 12% kredytu gotówkowego (w Europie odpowiednio 20% i 8%). By kupić prezenty dla siebie, rodziny, przyjaciół i dobrze obchodzić Święta i Nowy Rok, 22% badanych Polaków gotowa jest użyć karty kredytowej, a 13% kredytu gotówkowego (w Europie odpowiednio 16% i 8%). Badani Polacy są też skłonni użyć kredytu gotówkowego by pokryć koszty podróży np. wyjazdu na narty (13%) i karty kredytowej przy rezerwacjach hoteli, przelotów i by korzystać z bonusów w podróży (16%). Finansowych planów na Święta i Nowy Rok jest wiele, dostępnych usług finansowych również – wiele z nich, jak choćby kredyty i karty kredytowe, oferuje w Polsce Revolut Bank.
“Naszym celem jest zapewnienie polskim klientom, w jednym miejscu, wszystkiego co przydatne w zarządzaniu budżetem domowym i codziennymi finansami. Robimy to za pomocą usług z zakresu finansów i stylu życia, które są zrozumiałe, przejrzyste i łatwo dostępne z pomocą kilku kliknięć w aplikacji” – powiedział Tomasz Jarczyk, Head of Credit w Revolut Bank.
Polska jest jednym z 9 rynków, na których Revolut Bank oferuje swoje produkty kredytowe, należą do nich także Francja, Niemcy, Irlandia, Litwa, Rumunia, Włochy, Hiszpania, Portugalia.
Revolut otrzymał europejską licencję bankową pod koniec 2018 roku od Banku Litwy i Europejskiego Banku Centralnego (EBC). Dziś Revolut Bank jest obecny na 30 rynkach w Europejskim Obszarze Gospodarczym (EOG) gdzie obsługuje ponad 30 milionów klientów (indywidualnych i firmowych), w tym ponad 4 miliony klientów w Polsce. Od 1 stycznia 2024 roku Revolut Bank UAB został sklasyfikowany jako nadzorowany bank o “istotnym znaczeniu” w strefie euro, dołączając do ponad 100 największych banków nadzorowanych bezpośrednio przez Europejski Bank Centralny (EBC).
* * *
Źródła:
*Badanie Revolut Money Report zlecone firmie badawczej Dynata objęło 21000 osób w 21 krajach (Austrii, Niemczech, Szwajcarii, Włoszech, Grecji, Chorwacji, Hiszpanii, Portugalii, Francji, Belgii, Holandii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Polsce, Litwie, Łotwie, Czechach, Słowacji, Węgrzech, Rumunii i Bułgarii), w tym 1000 respondentów w Polsce (18 października 2024 r).
* * *
Wyniki (Polska, n=1000):
(1) Czy koszty życia lub finansowa niepewność wpłyną w tym roku na Twoje zakupy przedświąteczne (np. Black Friday, Boże Narodzenie)? (pojedynczy wybór)
33% – Tak, wydam mniej, przez wyższe koszty życia mam mniej pieniędzy na wydatki
30% – Tak, moja siła nabywcza się nie zmieniła, ale podchodzę bardziej selektywnie i odpowiedzialnie do wydatków
26% – Nie, wydam tyle samo co zwykle
8% – Nie, planuję wydać więcej niż zwykle
4% – Nie wiem
(2) Co sprawia, że robisz zakupy na Black Friday? (wielokrotny wybór, max 3, wśród pierwszych 7 odpowiedzi)
39,8% – Obniżki i promocje na artykuły, które regularnie kupuję w ciągu roku
39,6% – Obniżki i promocje na artykuły, których na ogół nie kupuję, bo są zbyt drogie
37,5% – Kupuję prezenty świąteczne
28,2% – Robię sobie przyjemność
13,5% – Okazje, które mogą się nie powtórzyć (efekt FOMO)
7,7% – Kupuję na zapas produkty pierwszej potrzeby (toaletowe, detergenty, etc)
0,1% – Inne (wymień jakie)
18,8% – Nie kupuję na Black Friday
(3) Czy uważasz, że Black Friday wciąż daje możliwość wyszukania świetnych okazji zakupowych? (wielokrotny wybór, wśród odpowiedzi na nie albo wśród odpowiedzi na tak)
33,8% – Tak, zazwyczaj udaje mi się znaleźć dobre okazje na Black Friday
8,1% – Tak, gdy wpada mi w oko wyjątkowa okazja zakupowa, mogę użyć karty kredytowej lub pożyczki by ją zdobyć, wiem że się opłaci
2,9% – Tak, oszczędzam cały rok po to, by zrobić okazyjne zakupy na Black Friday
23,6% – Tak, jeśli wiesz czego szukasz i potrafisz przeszukiwać oferty
2,7% – Tak, ale nie interesuje mnie to i nie kupuję
3,7% – Tak, ale nie lubię tej presji zakupowej, wolę robić zakupy kiedy indziej
2,1% – Tak, ale jest wtedy dużo scamów i obawiam się padnę ofiarą oszustów
8,0% – Nie, nie ma teraz już tak dużych obniżek i promocji jak kiedyś
5,8% – Nie, jest zbyt dużo oszukańczych stron, ofert i sprzedawców podczas Black Friday
3,1% – Nie, świadomie bojkotuję Black Friday
6,2% – Nie wiem
(4) Czy wolisz kupować online czy offline podczas Black Friday? (wielokrotny wybór, wśród odpowiedzi offline i wśród odpowiedzi online)
24,1% – Offline w sklepie, bo można mieć produkt od ręki i nie trzeba czekać długo na wysyłkę
11,3% – Offline w sklepie, bo nie trzeba się martwić o zwrot towaru, zły rozmiar, etc.
5,1% – Offline w sklepie, by wesprzeć właścicieli sklepów, zwłaszcza tych mniejszych
7,9% – Offline w sklepie, by uniknąć oszustw, których jest dużo online w Black Friday
29,1% – Online, by mieć dostęp do większej ilości sklepów i większy wybór
22,1% – Online, bo nie lubię kolejek i tłumów ludzi
14,2% – Online, bo najlepsze promocje Black Friday są w Internecie
16,6% – Online, bo jest to wygodniejsze
10,3% – Nie wiem
(5) Co byłoby dla Ciebie wystarczającym powodem by skorzystać z karty kredytowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy? (wielokrotny wybór, max 3)
20% – By wykorzystać w pełni przedświąteczne okazje zakupowe (np. Black Friday, Cyber Monday)
22% – By kupić prezenty dla siebie, rodziny, przyjaciół i dobrze obchodzić Święta i Nowy Rok
16% – By użyć jej w podróży przy rezerwacjach hoteli, przelotów, korzystać z dodatkowych bonusów w podróży
10% – By korzystać z niej wychodząc z domu, płacąc w restauracjach i za rozrywkę
12% – Na zakup drogich produktów, które muszę kupić (elektronika, moda, etc)
14% – By płacić za codzienne zakupy, na które czasem brakuje mi pieniędzy
35% – Nie ma powodu żeby używać karty kredytowej
1% – Inne (wymień jakie)
6% – Nie wiem
(6) Co byłoby dla Ciebie wystarczającym powodem by skorzystać z kredytu gotówkowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy? (wielokrotny wybór, max 3)
12% – By wykorzystać w pełni przedświąteczne okazje zakupowe (np. Black Friday, Cyber Monday)
13% – By kupić prezenty dla siebie, rodziny, przyjaciół i dobrze obchodzić Święta i Nowy Rok
13% – By pokryć koszty podróży np. wyjazdu na narty, wiosennych wycieczek, letnich wakacji
18% – By wyremontować dom/mieszkanie, to w końcu miejsce w którym spędza się większość czasu w ciągu roku (np. zakup nowego pieca, nowych mebli)
6% – By zainwestować w swoją edukację i rozwój, to może potem pomóc mi w karierze
7% – By zainwestować w edukację moich dzieci
9% – By zainwestować w moje zdrowie, dobrą formę i dobrostan, zdrowie jest najważniejsze (np. diagnostyka, operacja plastyczna, trener osobisty)
12% – By pokryć koszty poprawy zdrowia i dobrostanu członka mojej rodziny
40% – Nie ma powodu żeby używać kredytu gotówkowego
1% – Inne (wymień jakie)
6% – Nie wiem
(7) Które spośród produktów kredytowych uważasz za najbardziej przydatne i wygodne? (wielokrotny wybór, max 3)
28% – Kredyt gotówkowy (online)
11% – Kredyt gotówkowy (offline)
10% – Karta kredytowa (wirtualna)
22% – Karta kredytowa (fizyczna)
26% – Zakupy ratalne (w sklepie)
20% – Limit w rachunku bieżącym
20% – Kup Teraz, Zapłać Później (BNPL)
1% – Kredyt konsolidacyjny
7% – Kredyt hipoteczny
2% – Kredyt studencki
6% – Auto w leasingu
2% – Auto w kredycie
7% – Inne (wymień jakie)
Wyniki (Europa, 21 państw, n=21000):
(1) Czy koszty życia lub finansowa niepewność wpłyną w tym roku na Twoje zakupy przedświąteczne (np. Black Friday, Boże Narodzenie)? (pojedynczy wybór)
42% – Tak, wydam mniej, przez wyższe koszty życia mam mniej pieniędzy na wydatki
30% – Tak, moja siła nabywcza się nie zmieniła, ale podchodzę bardziej selektywnie i odpowiedzialnie do wydatków
24% – Nie, wydam tyle samo co zwykle
2% – Nie, planuję wydać więcej niż zwykle
2% – Nie wiem
(2) Co sprawia, że robisz zakupy na Black Friday? (wielokrotny wybór, max 3, wśród pierwszych 7 odpowiedzi)
38,2% – Obniżki i promocje na artykuły, które regularnie kupuję w ciągu roku
41,5% – Obniżki i promocje na artykuły, których na ogół nie kupuję, bo są zbyt drogie
33,5% – Kupuję prezenty świąteczne
22,1% – Robię sobie przyjemność
2,4% – Okazje, które mogą się nie powtórzyć (efekt FOMO)
10,1% – Kupuję na zapas produkty pierwszej potrzeby (toaletowe, detergenty, etc)
0,4% – Inne (wymień jakie)
20,2% – Nie kupuję na Black Friday
(3) Czy uważasz, że Black Friday wciąż daje możliwość wyszukania świetnych okazji zakupowych? (wielokrotny wybór, wśród odpowiedzi na nie albo wśród odpowiedzi na tak)
33,8% – Tak, zazwyczaj udaje mi się znaleźć dobre okazje na Black Friday
4,8% – Tak, gdy wpada mi w oko wyjątkowa okazja zakupowa, mogę użyć karty kredytowej lub pożyczki by ją zdobyć, wiem że się opłaci
2,8% – Tak, oszczędzam cały rok po to, by zrobić okazyjne zakupy na Black Friday
19,5% – Tak, jeśli wiesz czego szukasz i potrafisz przeszukiwać oferty
4,2% – Tak, ale nie interesuje mnie to i nie kupuję
3,2% – Tak, ale nie lubię tej presji zakupowej, wolę robić zakupy kiedy indziej
3,9% – Tak, ale jest wtedy dużo scamów i obawiam się padnę ofiarą oszustów
11,5% – Nie, nie ma teraz już tak dużych obniżek i promocji jak kiedyś
5,4% – Nie, jest zbyt dużo oszukańczych stron, ofert i sprzedawców podczas Black Friday
4,7% – Nie, świadomie bojkotuję Black Friday
6,1% – Nie wiem
(4) Czy wolisz kupować online czy offline podczas Black Friday? (wielokrotny wybór, wśród odpowiedzi offline i wśród odpowiedzi online)
26,1% – Offline w sklepie, bo można mieć produkt od ręki i nie trzeba czekać długo na wysyłkę
15,1% – Offline w sklepie, bo nie trzeba się martwić o zwrot towaru, zły rozmiar, etc.
7,4% – Offline w sklepie, by wesprzeć właścicieli sklepów, zwłaszcza tych mniejszych
8,9% – Offline w sklepie, by uniknąć oszustw, których jest dużo online w Black Friday
28,6% – Online, by mieć dostęp do większej ilości sklepów i większy wybór
18,2% – Online, bo nie lubię kolejek i tłumów ludzi
9,4% – Online, bo najlepsze promocje Black Friday są w Internecie
15,9% – Online, bo jest to wygodniejsze
11,1% – Nie wiem
(5) Co byłoby dla Ciebie wystarczającym powodem by skorzystać z karty kredytowej w ciągu najbliższych 12 miesięcy? (wielokrotny wybór, max 3)
20% – By wykorzystać w pełni przedświąteczne okazje zakupowe (np. Black Friday, Cyber Monday)
16% – By kupić prezenty dla siebie, rodziny, przyjaciół i dobrze obchodzić Święta i Nowy Rok
19% – By użyć jej w podróży przy rezerwacjach hoteli, przelotów, korzystać z dodatkowych bonusów w podróży
10% – By korzystać z niej wychodząc z domu, płacąc w restauracjach i za rozrywkę
10% – Na zakup drogich produktów, które muszę kupić (elektronika, moda, etc)
11% – By płacić za codzienne zakupy, na które czasem brakuje mi pieniędzy
35% – Nie ma powodu żeby używać karty kredytowej
2% – Inne (wymień jakie)
6% – Nie wiem
(6) Co byłoby dla Ciebie wystarczającym powodem by skorzystać z kredytu gotówkowego w ciągu najbliższych 12 miesięcy? (wielokrotny wybór, max 3)
8% – By wykorzystać w pełni przedświąteczne okazje zakupowe (np. Black Friday, Cyber Monday)
8% – By kupić prezenty dla siebie, rodziny, przyjaciół i dobrze obchodzić Święta i Nowy Rok
9% – By pokryć koszty podróży np. wyjazdu na narty, wiosennych wycieczek, letnich wakacji
18% – By wyremontować dom/mieszkanie, to w końcu miejsce w którym spędza się większość czasu w ciągu roku (np. zakup nowego pieca, nowych mebli)
6% – By zainwestować w swoją edukację i rozwój, to może potem pomóc mi w karierze
6% – By zainwestować w edukację moich dzieci
6% – By zainwestować w moje zdrowie, dobrą formę i dobrostan, zdrowie jest najważniejsze (np. diagnostyka, operacja plastyczna, trener osobisty)
8% – By pokryć koszty poprawy zdrowia i dobrostanu członka mojej rodziny
49% – Nie ma powodu żeby używać kredytu gotówkowego
2% – Inne (wymień jakie)
5% – Nie wiem
(7) Które spośród produktów kredytowych uważasz za najbardziej przydatne i wygodne? (wielokrotny wybór, max 3)
20% – Kredyt gotówkowy (online)
11% – Kredyt gotówkowy (offline)
12% – Karta kredytowa (wirtualna)
29% – Karta kredytowa (fizyczna)
13% – Zakupy ratalne (w sklepie)
9% – Limit w rachunku bieżącym
10% – Kup Teraz, Zapłać Później (BNPL)
3% – Kredyt konsolidacyjny
13% – Kredyt hipoteczny
3% – Kredyt studencki
6% – Auto w leasingu
5% – Auto w kredycie
11% – Inne (wymień jakie)