W październiku 2024 r., w porównaniu do października 2023 r., w ujęciu liczbowym banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów gotówkowych (+28,8%) oraz wydały więcej kart kredytowych (+15,7%). Natomiast mniej udzieliły kredytów mieszkaniowych (-27,5%) oraz kredytów ratalnych (-20,5%). W ujęciu wartościowym banki i SKOK-i przyznały wyższą wartość trzech produktów kredytowych: kredytów gotówkowych (+37,9%), limitów w kartach kredytowych (+21,9%) oraz kredytów ratalnych (+5,3%). Podobnie, jak w ujęciu liczbowym, również w ujęciu wartościowym banki i SKOK-i udzieliły niższą wartość kredytów mieszkaniowych (-23,8%).
W okresie od stycznia do października br. banki i SKOK-i udzieliły więcej kredytów mieszkaniowych (+45,3%), ratalnych (+42,6%), gotówkowych (14,0%) i wydały więcej kart kredytowych (+3,9%). W ujęciu wartościowym udzieliły o (+62,4%) wyższą wartość kredytów mieszkaniowych, o (+27,1%) kredytów gotówkowych, o (+19,8%) kredytów ratalnych oraz o (+16,3%) wyższą wartość limitów na karcie kredytowej.
Zadyszka czy zmiana trendu w kredytach ratalnych
W październiku 2024 r. udzielono o 20,5% mniej kredytów ratalnych w porównaniu do października 2023 r., i o 16,7% mniej niż we wrześniu 2024 r. Jednak wartość tych kredytów wzrosła o 5,3% rok do roku i o 2,7% w porównaniu do poprzedniego miesiąca.
– Analizując najnowsze dane dotyczące kredytów ratalnych w październiku br. widzimy duży spadek ich liczby zarówno r/r, jak i m/m. Jest to efekt mniejszej skali transakcji na niskie kwoty, pochodzących głównie z przekształcania niespłaconych zobowiązań z odroczonym terminem płatności. Może być to powiązane ze spadkiem sprzedaży detalicznej w ujęciu realnym. W ujęciu wartościowym nadal mamy jednak dodatnią dynamikę, za którą odpowiadają wysokokwotowe kredyty ratalne związane z finansowaniem droższych towarów i usług – mówi dr hab. Waldemar Rogowski, główny analityk Biura Informacji Kredytowej.
Kontynuacja wzrostu aktywności w kredytach gotówkowych
Liczba udzielonych kredytów gotówkowych wzrosła o 28,8% r/r oraz 11,6% w porównaniu do września 2024 r., a ich wartość odpowiednio wzrosła o 37,9% r/r oraz 8,7% w porównaniu z poprzednim miesiącem.
– Od początku 2024 r. akcja kredytowa w segmencie kredytów gotówkowych wzrosła liczbowo o 14,0%, a wartościowo o 27,1% w porównaniu do analogicznego okresu 2023 r. Klienci zaciągają kredyty gotówkowe na coraz wyższe kwoty, a głównym czynnikiem wzrostu sprzedaży w tym segmencie są kredyty na ponad 50 tys. zł. Może to być wynikiem rosnących potrzeb konsumpcyjnych, nadal wysokiej inflacji powodującej wzrost cen oraz większej dostępności kredytów na wyższe kwoty, przy wyższej zdolności kredytowej dzięki rosnącym wynagrodzeniom – tłumaczy prof. Rogowski.
Średnia wartość kredytu ratalnego udzielonego we wrześniu 2024 r. wyniosła 2.453 zł, co stanowi wzrost o 32,5% w porównaniu do października 2023 r. Natomiast średnia wartość kredytu gotówkowego wyniosła 25.144 zł, co oznacza wzrost o 7,0% w stosunku do października 2023 r.
Kredyty hipoteczne – spadki rok do roku, ale wzrosty miesiąc do miesiąca
W październiku 2024 r. banki udzieliły o 27,5% mniej kredytów mieszkaniowych w porównaniu do października 2023 r., jednak w relacji do września 2024 r. ich liczba wzrosła o 12,1%. Wartościowo, kredyty mieszkaniowe zanotowały również spadek o 23,8% rok do roku, ale wzrost o 13,0% w porównaniu do poprzedniego miesiąca.
W okresie od stycznia do października 2024 roku kredyty mieszkaniowe, w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku, nadal odnotowują wysoką dodatnią dynamikę zarówno w ujęciu liczbowym (+45,3%), jak i wartościowym (+62,4%).
– Kredyty hipoteczne – pomimo obaw związanych z brakiem kolejnego programu wsparcia, radzą sobie naprawdę całkiem nieźle. W październiku odnotowaliśmy większe zainteresowanie kredytami mieszkaniowymi niż w poprzednich miesiącach zarówno w aspekcie liczbowym, jak i wartościowym. Narastająco od początku roku liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych wzrosła o 45,3%, a ich wartość o 62,4% w porównaniu do analogicznego okresu zeszłego roku. Wartość akcji kredytowej w październiku br. wyniosła 7,36 mld zł, czyli jest na poziomie nie widzianym od marca br.
Jak mówi główny analityk BIK, za tak wysoką dynamikę odpowiadają trzy czynniki:
- W tegorocznej akcji kredytowej uwzględniono kwoty z kredytów z puli wniosków złożonych jeszcze w zeszłym roku z udziałem Programu Bezpieczny Kredyt 2%, co stanowiło 13,6 mld zł. Bez tej kwoty wartość akcji kredytowej w okresie styczeń – październik 2024 r. wyniosłaby 57,6 mld zł i byłaby wyższa o 26,6% w porównaniu z analogicznym okresem zeszłego roku.
- Pierwsze półrocze zeszłego roku charakteryzowało się niską akcją kredytową (30% łącznej akcji kredytowej całego 2023 r.), co stanowiło niską bazę do porównań w pierwszym półroczu 2024 r. Było to wynikiem wysokich stóp procentowych oraz oczekiwania na uruchomienie programu wsparcia. Bardzo dobre drugie półrocze 2023 r. wynikające z uruchomienia BK 2% wpływa na ujemną dynamikę r/r w październiku 2024 r.
- Obecnie mamy wyraźnie wyższą aktywność kredytobiorców niż w pierwszym półroczu zeszłego roku, pomimo braku programu wsparcia. Wzrost wartości kredytów mieszkaniowych w większym stopniu niż ich liczby wskazuje, że klienci zaciągają kredyty na wysokie kwoty. Jest to związane z nabywaniem droższych nieruchomości w wyniku utrzymujących się nadal wysokich cen rynkowych. Głównym czynnikiem odpowiedzialnym za wzrosty akcji kredytowej w okresie
styczeń – październik 2024 r. jest poprawa zdolności kredytowej, która umożliwia zaciąganie kredytów mieszkaniowych na wyższe kwoty.
– W kolejnych miesiącach w ujęciu rok do roku w przypadku kredytów hipotecznych powinniśmy odnotowywać również ujemne dynamiki zarówno wielkości, jak i wartości akcji kredytowej – podsumowuje prof. Rogowski i dodaje:
– W październiku br. średnia kwota udzielonego kredytu mieszkaniowego wyniosła 423,8 tys. zł i była o 5,1% wyższa niż przed rokiem. Należy również odnotować, że średnia kwota udzielonego kredytu mieszkaniowego w październiku br. jest najwyższa w historii. Tym samym został ustanowiony nowy rekord. Warto dodać, że do końca października z wakacji kredytowych na nowych warunkach od 1 czerwca 2024 r. skorzystało 196 tys. osób w ramach 117 tys. kredytów mieszkaniowych na kwotę 34 mld zł.
Dobra kondycja jakości kredytów w polskim sektorze bankowym
Październikowe odczyty wartości wszystkich czterech Indeksów jakości kredytów bankowych istotnie się poprawiły w ujęciu rok do roku. W porównaniu z wrześniem br. widać tylko nieznaczne pogorszenie terminowości spłat kredytów ratalnych (+0,04) oraz kart kredytowych (+0,08). Jednak są to wahania, które nie zakłócają ogólnej dobrej kondycji jakości kredytów w polskim sektorze bankowym. Pozostałe indeksy jakości m/m poprawiły się (spadły): indeks kredytów gotówkowych o (-0,05) i o taką samą wartość Indeks kredytów mieszkaniowych.
– Wszystkie cztery Indeksy Jakości nadal wskazują na bezpieczny poziom ryzyka portfela kredytów udzielanych gospodarstwom domowym. Niewątpliwie lepsza jakość spłat kredytów idzie w parze ze wzrostem wynagrodzeń kredytobiorców i stabilizacją poziomu oprocentowania spłacanych kredytów. Niemniej, konieczna jest jak zawsze stała obserwacja wartości poszczególnych Indeksów Jakości, aby wcześniej zidentyfikować sygnały o potencjalnym pogorszeniu jakości portfela kredytowego, na razie takiego zagrożenia nie widać na horyzoncie – wyjaśnia główny analityk Grupy BIK.
Aktualne informacje o rynku kredytowym publikowane są na portalu BIK w sekcji Publikacje BIK oraz na Analizy rynkowe BIK.