Coraz więcej firm obawia się skutków szkód niematerialnych, niepewności na rynkach i zagrożeń politycznych

• Ryzyko przerwy w działalności i zakłóceń w łańcuchu dostaw nadal zajmuje pierwsze miejsce w rankingach, a za powstawanie szkód niematerialnych odpowiadają coraz to nowe czynniki
• Firmy boją się skutków nasilenia protekcjonizmu i innych potencjalnych wstrząsów na rynkach
• Zagrożenia związane z działaniami cybernetycznymi awansowały na drugie miejsce w obu Amerykach i Europie oraz znajdują się w pierwszej trójce ryzyk na świecie. Wysoką pozycję zawdzięczają skutkom pośrednich cyberataków, zagrożeniom o charakterze prawno-legislacyjnym oraz usterkom technicznym i błędom popełnianym przez pracowników w cyfrowym środowisku produkcyjnym.

Wśród firm rosną obawy związane z nieprzewidywalnym środowiskiem biznesowym, charakteryzującym się wzrostem niestabilności rynkowej (#2) i zagrożeń o charakterze politycznym, w tym protekcjonizmu i terroryzmu. Coraz więcej firm odczuwa niepokój w związku z cyfryzacją, a konkretnie z użyciem nowych technologii i ryzykami cybernetycznymi (#3). Firmy obawiają się również klęsk żywiołowych (#4). Największe obawy budzą jednak straty wynikające z zakłóceń w łańcuchu dostaw (#1) – wynika z szóstego dorocznego Barometru Ryzyk Allianz http://www.agcs.allianz.com/assets/PDFs/Reports/Allianz_Risk_Barometer_2017_EN.pdf, który powstał na podstawie analizy ryzyk korporacyjnych na świecie i w podziale na regiony, kraje, branże i wg rozmiarów firm.

Przerwy w działalności i zakłócenia w łańcuchu dostaw (BI) już piąty rok z rzędu zajmują pierwsze miejsce w rankingu (wskazało je 37 procent ankietowanych), głównie dlatego, że wiążą się ze znaczną utratą zysków. Za ich wysoką pozycję w rankingu odpowiadają także coraz to nowe czynniki wyzwalające ryzyko, wśród których szczególne miejsce zajmują szkody lub zagrożenia niematerialne, w tym incydenty cybernetyczne i zakłócenia wywołane przemocą polityczną, strajkami i zamachami terrorystycznymi. Trend ten jest częściowo pokłosiem rozwoju „Internetu Rzeczy” (IoT) i wzrostu liczby wzajemnych powiązań między maszynami, firmami i ich łańcuchami dostaw. W razie wystąpienia incydentu, ta sieć wzajemnych zależności powoduje powielenie strat. Firmy są też narażone na potencjalne straty finansowe w związku ze zmieniającą się sytuacją polityczną na świecie (Brexit, zwycięstwo Donalda Trumpa w wyborach prezydenckich w USA, najbliższe wybory do europarlamentu, itd.), rosną ich obawy w związku z nasileniem protekcjonizmu i postaw antyglobalistycznych.

– Na całym świecie firmy szykują się na rok wzmożonej niepewności- powiedział Chris Fischer Hirs prezes Allianz Global Corporate & Specialty SE. – Nieprzewidywalne zmiany prawne, geopolityczne i rynkowe na całym świecie są stałymi punktami porządku obrad menedżerów ryzyka i najważniejszych osób z zarządów firm. Oprócz takich odwiecznych zagrożeń, jak ryzyko pożaru czy klęski żywiołowej, musimy uwzględnić szereg nowych ryzyk. To wymaga od nas przedefiniowania aktualnie wykorzystywanych narzędzi do monitorowania i zarządzania ryzykiem.

Zmiany sytuacji na rynku i niestabilność rynkowa (wskazane przez 31 procent respondentów), to drugie najważniejsze ryzyko biznesowe w 2017 roku i główne źródło obaw w branży lotniczej/obronnej, sektorze usług finansowych, przemyśle morskim, sektorze żeglugi i transportu, a także w krajach Afryki i Bliskiego Wschodu. W tym roku firmy muszą zwiększyć nakłady na monitorowanie wydarzeń politycznych i inicjatyw ustawodawczych, jeśli nie chcą dać się zaskoczyć nagłym zmianom przepisów o potencjalnym wpływie na rynki. Według firmy Euler Hermes, która jest dostawcą rozwiązań w zakresie ubezpieczeń należności i spółką zależną Allianz, od 2014 r. na świecie co roku przybywa od 600 do 700 nowych barier dla handlu.

Jednocześnie rośnie nasza zależność od technologii i automatyzacji, będąca motorem przemian i źródłem zakłóceń w firmach bez względu na branżę. Cyfryzacja oznacza wprawdzie nowe szanse dla firm, ale nie pozostaje bez wpływu na charakter aktywów korporacyjnych, zwiększając liczbę aktywów niematerialnych. To niesie ze sobą nowe zagrożenia, wśród których na prowadzenie wysuwają się ataki cybernetyczne (30 procent wskazań). Zagrożenia cybernetyczne zajęły trzecie miejsce w rankingu globalnym, awansując na drugą pozycję w obu Amerykach i Europie i zajmując pierwsze miejsce w Niemczech, Holandii, RPA i Wielkiej Brytanii. Ryzyko cybernetyczne budzi też największe obawy wśród firm z branży informatycznej i komunikacyjnej oraz sektorów handlu detalicznego i hurtowego.

Zagrożenia cybernetyczne to dziś więcej, niż działalność hakerów i naruszenie prywatności oraz bezpieczeństwa danych, choć należy dodać, że nowe przepisy dotyczące ochrony danych sprawią, że następstwa tych incydentów będą dla firm jeszcze dotkliwsze. Przedsiębiorstwa w UE mają coraz mniej czasu na przygotowanie się do wdrożenia nowego unijnego rozporządzenia w sprawie ochrony danych (General Data Protection Regulation), przewidzianego na 2018 rok. Koszt zgodności jest wysoki, ale kary dla podmiotów, które nie wdrożą nowych przepisów, mogą być jeszcze wyższe.

Zagęszczająca się sieć wzajemnych powiązań i poziom zaawansowania ataków cybernetycznych stanowią poważne, bezpośrednie ryzyko dla firm. Mogą też zagrażać firmom za pośrednictwem narażonych na ryzyka infrastrukturom o krytycznym znaczeniu, np. infrastruktury informatycznej, wodno-kanalizacyjnej czy energetycznej. Należy także uwzględnić zagrożenia związane z awariami technicznymi czy ludzkim błędem, które mogą doprowadzić do długotrwałego i powszechnego narażenia na ryzyko zakłóceń w łańcuchu dostaw. W zdygitalizowanej produkcji lub otoczeniu (Przemysł 4.0) i ucyfrowionym środowisku produkcji niewłaściwe wprowadzenie lub interpretacja danych mogą doprowadzić do wstrzymania produkcji. Firmy muszą zacząć postrzegać dane jako aktywa i identyfikować przeszkody w ich użyciu. Wyniki ankiety wskazują, że mniejsze firmy mają tendencję do niedoszacowywania ryzyk cybernetycznych. Wśród firm z tej kategorii (o przychodach poniżej 250 mln euro) ryzyko cyberataków znalazło się na #6 pozycji. Tymczasem te firmy mogą znacznie dotkliwej odczuć skutki poważnych incydentów cybernetycznych.

Klęski żywiołowe (#4) i zmiana klimatu/ nasilająca się zmienność pogodowa (odpowiednio 24 procent i 6 procent wskazań), także znalazły się na wysokich pozycjach w tegorocznym rankingu, szczególnie w Azji. W 2016 roku japońskie miasto Kumamoto dotknęło trzęsienie ziemi, które okazało się najkosztowniejszą klęską żywiołową na świecie w minionym roku. Klęski żywiołowe zajmują wiodącą pozycję w rankingu ryzyk w Japonii i Hong Kongu oraz wśród firm z branży budowlanej/przemysłu inżynieryjnego, sektora energetycznego i przedsiębiorstw użyteczności publicznej.

– Klęski żywiołowe i zmiana klimatu są przedmiotem zmartwień naszych klientów i całego społeczeństwa – powiedział  Axel Theis Członek Zarządu Allianz SE. – Należy przyjąć, że globalne ocieplenie powyżej 1,5 stopnia Celsjusza znacznie spotęguje szkody dla klimatu, powodując fale upałów lub podnosząc poziom morza. Naszą rolą jako ubezpieczyciela jest opracowanie rozwiązań dla tych scenariuszy, wdrożenie prewencji i zapewnienie ochrony ubezpieczeniowej dla – i z pomocą- naszych klientów i partnerów publicznych.

Pierwsza dziesiątka ryzyk w 2017 roku w Europie: 

Źródło: Barometr Ryzyk Allianz za 2017 rok

 Metodologia

Szósty coroczny Barometr Ryzyk Allianz opublikowany przez Allianz Global Corporate & Specialty (AGCS) powstał w oparciu o ankietę przeprowadzoną wśród 1237 ekspertów ds. ryzyka z 55 państw.