Jak wynika z raportu „Dezinformacja oczami Polaków 2024” Fundacji Digital Poland – 84% Polaków zetknęło się z nieprawdziwymi informacjami, a 9 na 10 osób uwierzyło choć w jeden fakenews. W dobie sztucznej inteligencji, deepfake’ów i influencerów zagrożenie dezinformacją rośnie, a skuteczną bronią jest świadomość i krytyczne myślenie – szczególnie wśród dzieci. I m.in. taki właśnie cel – zwiększanie świadomości wśród uczniów – obrał Bank BNP Paribas w tegorocznej odsłonie programu Misja Edukacja, wzbogacając projekt o moduł dotyczący dezinformacji.
W szkołach podstawowych niemal każdy uczeń ma smartfon i dostęp do internetu, a więc także do fałszywych treści. TikTok i inne platformy stają się głównym źródłem wiedzy młodych, którzy łatwo ulegają manipulacjom – co może zagrażać ich bezpieczeństwu, zdrowiu, a nawet życiu. Od tego roku program Misja Edukacja, poza edukacją finansową, uczy także, jak rozpoznawać dezinformację.
Nowy scenariusz lekcji, przygotowany we współpracy z ekspertami edukacji i cyberbezpieczeństwa, pozwala uczniom w wieku 10 – 15 lat rozwijać kluczowe kompetencje: krytyczne myślenie, analizę źródeł i świadome korzystanie z informacji online.
Lekcje prowadzone przez pracowników banku trwają 45 minut i opierają się na interaktywnych ćwiczeniach oraz analizie codziennych przykładów treści internetowych. Uczniowie dowiadują się m.in.:
- jak rozpoznać ukryte intencje twórców treści,
- dlaczego influencerzy promują produkty lub określony styl życia,
- jak pozostać czujnym w świecie mediów społecznościowych,
- jak nie dać się zmanipulować emocjonalnym przekazom
– Naszym celem jest wzbudzenie w młodych osobach krytycznego myślenia i świadomości, która pozwoli im uchronić się przed nieprawdziwymi informacjami – tłumaczy Justyna Pietrewicz-Dąbrowska, menedżerka ds. Komunikacji Marketingowej w Banku BNP Paribas i liderka projektu Misja Edukacja. – Program Misja Edukacja daje nauczycielom i rodzicom narzędzia, dzięki którym mogą w prosty, przystępny sposób rozmawiać z dziećmi o finansach, mediach i dezinformacji. Chcemy, by młodzi nie tylko rozumieli mechanizmy działania mediów i influencerów, ale potrafili też świadomie korzystać z informacji, które do nich trafiają.
Program jest darmowy dla nauczycieli i rodziców. Szczegóły i materiały edukacyjne dostępne są na stronie projektu, w zakładkach przypisanych do poszczególnych ról.
Dezinformacja – wyzwanie współczesności
Zmanipulowane treści, ukryta reklama i emocjonalny przekaz codziennie trafiają do młodzieży, która często nie odróżnia reklamy od opinii. Krótka forma postów, rolki czy memów sprzyja szybkiemu przyswajaniu informacji bez refleksji, a algorytmy promują to, co angażujące, niekoniecznie prawdziwe. Dlatego tak ważne jest nauczanie młodych osób, jak sprawdzać źródła i analizować przekazy w internecie, zanim uwierzą w to, co widzą na ekranie.
– Kampanie dezinformacyjne czy nawet pojedyncze nieprawdziwe informacje mogą znacząco wpłynąć na postrzeganie przez nas-dorosłych świata, a w przypadku dzieci skala działania jest znacznie szersza. Dla najmłodszych pokoleń, którym sieć towarzyszy przez całe życie – informacje zamieszczone w internecie są z reguły przyjmowane za prawdę. Tak duży poziom zaufania może sprawić, że fałszywe informacje rozprzestrzeniają się szybciej niż kiedykolwiek wcześniej. Dlatego tak ważne jest, by już od małego wdrożyć nawyk weryfikowania źródła i rozumienia, że świat w internecie jest płaszczyzną pełną niebezpieczeństw. Zatem ostrożność – tak jak przy przechodzeniu przez jezdnię – musi być szczególnie wzmożona – mówi Agata Rydzewska, specjalistka ds. Zarządzania Ciągłością Działania w Banku BNP Paribas.
Edukacja cyfrowa i finansowa – inwestycja w przyszłość
Misja Edukacja to wyjątkowa inicjatywa, kierowana do uczniów nauczycieli i rodziców, która w przystępny sposób pomaga uczniom zrozumieć zasady zarządzania finansami, a także kształtuje postawy odpowiedzialności finansowej. Program łączy tematy związane z finansami i bezpieczeństwem cyfrowym, wspierając młode pokolenie w rozwijaniu kompetencji przyszłości i świadomym korzystaniu z technologii. Wprowadzenie zagadnień dotyczących dezinformacji to kolejny krok w kierunku wspierania młodego pokolenia w mądrym korzystaniu z dostępnych zasobów.
Dotychczas – w ciągu kilku lat funkcjonowania programu z jego zasobów skorzystało już ponad 99 tys. uczniów z prawie 3 tys. szkół w całej Polsce. Tym samym uczestnicy projektu zyskali praktyczną wiedzę na temat finansów – oszczędzania czy też kieszonkowego. Korzystając z w pełni darmowych materiałów zarówno rodzice, jak i nauczyciele otrzymują kompleksowe narzędzie, które wspiera ich w przybliżaniu dzieciom szkół podstawowych zasad ekonomii w przyjazny, angażujący sposób. Od roku szkolnego 2025/2026 program został rozszerzony także o zaproszenie najstarszych uczniów podstawówek do edu-wolontariatu, w ramach którego mogą przeprowadzić lekcje dla swoich młodszych kolegów. Dzięki takim aktywnością mogą zyskać imienne certyfikaty Fundacji BNP Paribas, które mogą okazać się cennym atutem w rekrutacji do szkół średnich.
