Polska jest trzecim największym eksporterem opakowań w Unii Europejskiej, a niewykluczone, że już w tym roku na fotelu wicelidera wyprzedzi Francję. Od początku ubiegłej dekady nie było roku, w którym nie zwiększylibyśmy udziału w łącznym eksporcie UE tych wyrobów, a obecnie wynosi on ponad 10 proc. i jest jednym z najwyższych w całym przetwórstwie. Z uwagi na spowolnienie gospodarcze w całej Europie, stymulowane głównie przez słabszą konsumpcję prywatną, ostatnie kwartały nie należały jednak do najłatwiejszych. O tym, jak w tych turbulentnych czasach poradziła sobie krajowa branża opakowań oraz co może czekać ją w przyszłym roku piszą analitycy Banku Pekao w najnowszym raporcie sektorowym „Branża opakowań w dobie słabszego popytu. Sytuacja bieżąca i perspektywy na najbliższe kwartały”.
Bank Pekao już trzeci rok z rzędu przygląda się przemysłowi opakowań. To rozwojowa oraz duża część polskiego przetwórstwa przemysłowego, odpowiadająca za około 4 proc. jego łącznej produkcji i skupiająca w sobie producentów 5 typów opakowań (papierowych, z tworzyw sztucznych, szklanych, drewnianych oraz metalowych).
Według szacunków Smithers Pira światowa sprzedaż opakowań wyniesie w tym roku około 1,2 bln dolarów, a za 70 proc. jej wartości odpowiadają opakowania papierowe i z tworzyw sztucznych. W Unii Europejskiej około ¾ produkcji opakowań koncentruje się w pięciu największych krajach członkowskich. Polska zajmuje w tej klasyfikacji piąte miejsce, ale konsekwentnie zmniejsza dystans do czwartej Hiszpanii.
„Ponadprzeciętne tempo wzrostu polskiej branży opakowaniowej, ale też duży rozmiar branży w stosunku do skali krajowej gospodarki, wynika m.in. z postępującej ekspansji zagranicznej nie tylko producentów opakowań, ale też wielu wykorzystujących je gałęzi polskiego przetwórstwa” – twierdzi Krzysztof Mrówczyński, menedżer zespołu analiz sektorowych Banku Pekao i współautor raportu.
Ekspansję tą najlepiej odzwierciedla fakt, iż pomiędzy 2010 a 2022 rokiem udział polskich producentów w unijnym eksporcie opakowań wzrósł o ponad 4 punkty procentowe.
Otoczenie popytowe krajowej branży uległo jednak w ostatnich kwartałach pogorszeniu zarówno w kraju, jak i na kluczowym rynku unijnym. Po stabilnym 2022 roku, pierwsze 9 miesięcy bieżącego roku przyniosło silne spadki ilościowe produkcji opakowań w UE obserwowane we wszystkich segmentach sektora. Ich dynamika r/r kształtowała się w tym czasie w przedziale od 4 proc. (opakowania z tworzyw sztucznych i szkła) do aż 11 proc. r/r (opakowania drewniane). Powodem dekoniunktury było spowolnienie gospodarcze i słabnąca kondycja kluczowych branż – odbiorców opakowań.
W przypadku krajowej branży, lata 2021-2022 stały pod znakiem dynamicznego wzrostu wartości produkcji opakowań (aż 26 proc. średniorocznie), nie tylko dzięki rosnącym wolumenom, ale przede wszystkim wyższym cenom wyrobów. Bieżący rok przyniósł jednak spowolnienie pod wpływem słabszego popytu krajowego i zagranicznego (UE).
– W związku z tym aż o 14 proc. r/r zmalał w 1. połowie br. wolumen wymiany wewnątrzwspólnotowej opakowaniami, przy zaledwie 3 proc. wzrostu wartościowego. To siłą rzeczy przełożyło się na gorsze wyniki eksportu polskich producentów, którzy na rynek unijny kierują ponad 80 proc. swojej sprzedaży zagranicznej – podkreśla Magdalena Płaczek, współautorka raportu.
Spadki r/r wolumenów krajowej produkcji większości typów opakowań wyniosły od kilku do kilkunastu procent. Słabsza sprzedaż przełożyła się na pogorszenie wyników finansowych branży. Ogólna sytuacja branży jest jednak stabilna i korzystna na tle przetwórstwa przemysłowego (wyższa rentowność, niższy odsetek firm ze stratą netto, optymalna płynność i zadłużenie). W dodatku na przyszły rok autorzy raportu przewidują odbicie koniunktury w sektorze w oparciu o zakładany szybszy wzrost gospodarczy w Polsce i Unii Europejskiej. Po stronie kosztowej na jedno z głównych wyzwań (poza kwestiami regulacyjnymi) wyrasta ponownie presja płacowa, rekompensowana jednak znaczną ulgą po stronie kosztów materiałów.
Więcej informacji znajduje się bezpośrednio w raporcie „Branża opakowań w dobie słabszego popytu. Sytuacja bieżąca i perspektywy na najbliższe kwartały”.