Blisko połowa Polaków uważa, że sytuacja mieszkaniowa w kraju zmierza w dobrym kierunku. To drugi najwyższy wynik uzyskany w badaniu „Finansowy Barometr ING”, analizującym sytuację mieszkaniową w Europie. Z badania wynika również, że Polacy najczęściej z 13 badanych krajów marzą o posiadaniu mieszkania na własność.
Według 44% Polaków sytuacja mieszkaniowa w Polsce zmierza w dobrym kierunku. Przeciwnego zdania jest tylko 30% polskich respondentów. W międzynarodowym badaniu „Finansowy Barometr ING” korzystniejszy bilans opinii odnotowano jedynie w Holandii. Blisko trzech na czterech Polaków jest zadowolonych ze swojej sytuacji mieszkaniowej. To nieznacznie lepszy wynik niż w ubiegłorocznym badaniu (70%), ale zarazem przeciętny na tle innych państw w Europie. Najbardziej zadowoleni ze swojej sytuacji mieszkaniowej są mieszkańcy Luksemburga (82%) i Holandii (80%), najmniej Niemiec (66%), Włoch (64%) i Turcji (61%).
Optymizm Polaków wynika z trzech czynników. Po pierwsze, w Polsce obecnie buduje się i oddaje się do użytku rekordową ilość mieszkań, w ub. roku 170 tys. – tyle co przed kryzysem finansowym z 2008 r. Co istotne, do niedawna ich ceny były bardzo stabilne pomimo rekordowego popytu. Polska powoli zaspokaja duży deficyt mieszkań. Dodatkowo poprawiła się dostępność mieszkań. W ciągu ostatnich 8 lat ich ceny niewiele się zmieniły a dochody rosły. W efekcie za przeciętną płacę można obecnie kupić blisko 0,8m2 mieszkania, to znacznie więcej niż w 2008 roku (prawie 40%) .
Po drugie, od ostatniego roku życie osób spłacających kredyt hipoteczny we frankach szwajcarskich stało się łatwiejsze ze względu na systematyczne osłabianie się tej waluty (spadek kursu CHF/PLN z 4.10 na 3.65). Z kolei kredytobiorcy złotowi mogą cieszyć się niskimi stopami procentowymi. W ostatnich paru kwartałach skoczyła także sprzedaż kredytów mieszkaniowych. Skończył się długi okres wprowadzania regulacji zaostrzających warunki kredytowe (jak np. podnoszenie wkładu własnego).
Po trzecie, na optymizm Polaków mogła mieć także wpływ obietnica budowy przez państwo dużej liczby tanich mieszkań na wynajem z dojściem do własności w ramach programu Mieszkanie+. Czynnik ten wydaje się jednak stosunkowo mało istotny, gdyż realizacja programu opóźnia się, a Polacy nie pokładają dużego zaufania do instytucji państwa – mówi Rafał Benecki, główny ekonomista ING Banku Śląskiego.
Warto także odnotować, że w Polsce w ciągu ostatniego roku wyraźnie spadł odsetek osób przyznających się do trudności ze spłatą raty kredytu (z 41% w 2016 r. do 20% w 2017 r.). Liczba osób mających problemy ze spłatą czynszu pozostała na zbliżonym poziomie (33% w 2016 r. i 31% w 2017 r.).
Polacy spodziewają się wzrostu cen nieruchomości
Respondenci Barometru ING w prawie wszystkich krajach znacznie częściej spodziewają się wzrostu cen nieruchomości, niż ich spadku lub stagnacji. Silny trend w przeciwnym kierunku odnotowano jedynie we Włoszech oraz w Wielkiej Brytanii, co może mieć związek z Brexitem, który już spowodował spadek cen brytyjskich nieruchomości. Polacy nie należą do czołówki państw pod względem oczekiwań wzrostu cen nieruchomości, niemniej odsetek spodziewających się takiego scenariusza wzrósł w ostatnim roku aż o 8 punktów procentowych (z 43% do 51%). Warto zauważyć, że Polacy częściej niż przeciętnie w Europie postrzegają ceny nieruchomości jako wysokie (73% w porównaniu z 62%).
Od 2014 r. w Unii Europejskiej i w Polsce trwa ożywienie gospodarcze, stymulowane polityką niskich stóp procentowych. Buduje się bardzo wiele i brakuje już pracowników by zaspokoić wysoki popyt ze strony deweloperów. Znajduje to odzwierciedlenie w cenach mieszkań, zwłaszcza w krajach Europy Środkowej, gdzie od 2015 roku ceny wzrosły już o kilkanaście procent, co może podsycać obawy o powrót bańki spekulacyjnej na rynku nieruchomości. Dotyczy to również Polski, gdzie zakup mieszkania tradycyjnie uważa się za bezpieczną i zyskowną inwestycję, szczególnie przy obecnym oprocentowaniu lokat. Wprawdzie ceny mieszkań w naszym kraju rosły dotychczas w umiarkowanym tempie 2-3% rocznie, ale od początku 2017 przyspieszyły do 5-7%.
Chociaż dalszy wzrost cen mieszkań w Polsce jest prawdopodobny, to nasze badania sugerują, że nie przerodzi się on w bańkę spekulacyjną. Odrobiliśmy lekcję z poprzedniego kryzysu. Mamy świadomość, że nieruchomości nie są pewną inwestycją. Tylko co trzeci Polak i mieszkaniec Europy łudzi się, że ceny mieszkań nigdy nie spadają. To niższy odsetek niż w poprzednich edycjach naszego badania. Ponadto, dzięki regulacjom makro-ostrożnościowym trudniej jest sfinansować spekulację na rynku nieruchomości. Tanie z pozoru kredyty frankowe przestały być udzielane, a zaciągnięcie kredytu hipotecznego w złotym wymaga znacznego wkładu własnego (10-20%) – powiedział Karol Pogorzelski, ekonomista ING Banku Śląskiego
Polacy pragną własnego „M” najbardziej w Europie
Tegoroczna edycja „Finansowego Barometru ING” po raz kolejny potwierdza, że Polacy na tle innych krajów wyróżniają się szczególnie dużą potrzebą posiadania własnego mieszkania. Aż 80% respondentów z Polski zgadza się z opinią, że każda osoba zdecydowałaby się na kupno mieszkania czy domu, jeśli byłoby ją na to stać. To najwyższy wynik uzyskany w badaniu. Takiej samej odpowiedzi udzieliło zaledwie 46% Holendrów, 53% Hiszpanów i 58% Niemców.
Polacy nie tylko marzą o własnym mieszkaniu, ale jego zakup postrzegają także jako symbol sukcesu (72%). W porównaniu z respondentami z innych krajów Polacy wyraźnie częściej uważają, że kupno mieszkania jest dobrą inwestycją (79%), która zapewnia bezpieczeństwo (74%).
Chęć posiadania własnego mieszkania kontrastuje jednak z możliwościami finansowymi Polaków. 45% respondentów z Polski, którzy nie posiadają własnego mieszkania uważa, że prawdopodobnie nigdy nie będzie ich na nie stać. Być może dlatego dość powszechna jest w Polsce opinia, że w zakupie mieszkania powinni pomagać finansowo rodzice. Taką przekonanie podziela co drugi Polak (52%), co po Turcji jest drugim najwyższym odsetkiem uzyskanym w badaniu. Dla porównania, z opinią że rodzice powinni pomagać dzieciom w kupnie mieszkania zgadza się tylko 16% Holendrów i 23% Hiszpanów.
Finansowy Barometr ING to cykliczne badanie Grupy ING, badające zachowania i postawy konsumentów wobec zagadnień finansowych w Polsce i na świecie. Badanie zostało przeprowadzone w czerwcu 2017 r. w 13 krajach: Polska, Austria, Belgia, Czechy, Francja, Hiszpania, Holandia, Luksemburg, Niemcy, Rumunia, Turcja, Wielka Brytania, Włochy. W badaniu wzięło udział 12 788 respondentów, w tym 1015 z Polski.