Ekonomia API
Idea otwierania bankowości nie jest nowa. Na świecie inicjatywy te zaczęły pojawia się wiele lat temu. W Polsce otwarta bankowość (open banking) rozpoczęła się wraz z wdrożeniem dyrektywy PSD2 we wrześniu 2019 roku.
Dyrektywa ta nałożyła na banki obowiązek „dzielenia się” informacjami o rachunkach swoich klientów oraz określiła ramy, w które banki muszą się wpisywać, udostępniając API (interfejs programistyczny aplikacji). Dzięki temu ustandaryzowany został dostęp TPP (third party provider – strona trzecia) do danych o klientach banków. W praktyce oznacza to, że np. fintech posiadający status TPP, na życzenie klienta, może połączyć swoją aplikację z kontem bankowym klienta i dzięki temu uzyskać dostęp do jego historycznych transakcji. Na bazie pozyskanych informacji, fintech może świadczyć swoje usługi, także te konkurencyjne względem banków. Już to jest rewolucyjną zmianą dla branży finansowej.
Otwarta bankowość
Otwarta bankowość sięga jednak znacznie szerzej niż regulacyjne wymagania PSD2. Otwiera rynek i umożliwia nowym podmiotom zaistnienie w branży usług finansowych. Firmy technologiczne, jak Google czy Facebook, mogą np. wzbogacić swoje usługi o informacje dotyczące finansów klienta. Z perspektywy banków otwarta bankowość to bodziec do innowacji, zwiastun rosnącej konkurencji oraz wyznacznik do definiowania nowego modelu biznesowego.
Ujednolicenie standardów API wystawianych przez banki to na pierwszy rzut oka jedynie techniczna zmiana. W praktyce jednak definiuje nowy sposób myślenia o biznesie i wartości oferowanej klientom indywidualnym oraz firmowym. Jak pokazują przykłady z innych branż, otworzenie rynku może nieść wiele zagrożeń, np. spowodować odpływ klientów, którzy zyskali swobodę w korzystaniu z coraz lepszych ofert innych dostawców. Konkurencji łatwiej jest „odebrać” klienta, ale również i go stracić.
W Polsce przygodę z otwartą bankowością rozpoczęto od wdrożenia usługi udostępnienia historii rachunków z innych banków (AIS) oraz wykonania przelewu z tych rachunków (PIS). Dzięki temu klient może zarządzać pieniędzmi w różnych bankach, korzystając z jednej aplikacji do bankowania, w której zagreguje swoje rachunki. Strategia pozyskiwania klientów może zatem przenieść się stopniowo z koncentracji na oferowaniu usług finansowych na dostarczanie intuicyjnych i atrakcyjnych narzędzi, jak np. bankowości mobilnej. Część firm ze statusem TPP, nie będące bankami, skoncentrowały się na wykorzystywaniu potencjału usługi PIS do świadczenia swoich usług.
Usługi dodane
Ujednolicone API daje bankom możliwość rozszerzania oferty o usługi dodane, niezwiązane stricte z szeroko pojętą bankowością. Potocznie są nazywane VAS-ami (value added services). Banki mogą zaoferować VAS-y klientom dzięki współpracy z fintechami i innymi dostawcami zewnętrznymi. Wkrótce może się ziścić wizja jednej uniwersalnej aplikacji na smartfonie, dzięki której zorganizujemy codzienne życie i swoje finanse. Przykładów jest wiele: wynajmiemy auto, zarezerwujemy bilety lotnicze czy zorganizujemy płatności cykliczne. Ponadto zakupimy abonamenty usług IT, uzyskamy doradztwo finansowe, zaplanujemy wakacje, otrzymamy analizę budżetu, zadbamy o zdrowie i edukację. Tworząc ofertę VAS’ów banki mogą pójść jeszcze dalej i oferować np. pośrednictwo w zmianie dostawcy mediów lub usług telekomunikacyjnych. Cel stoi za tym jeden – przejęcie relacji z klientem poprzez dostarczenie mu niezaprzeczalnej wartości, jaką jest dodatkowy czas, który zyska korzystając z intuicyjnego rozwiązania mobilnego wraz z kompleksową ofertą usług i wartościowymi wskazówkami.
Wierzymy, że otwarta bankowość to słuszny kierunek rozwoju. Wdrażana we wszystkich obszarach Pekao cyfrowa transformacja pozwala lepiej zrozumieć potrzeby klienta i trafniej na nie odpowiedzieć. Bank prowadzi prace nad udostępnieniem usług agregacji rachunków i realizowania płatności w oparciu o API oraz nad stworzeniem ekosystemu dostawców i usług dodanych wokół API. W rozwiązaniach tych widzimy szansę na utrzymanie i wzmocnienie relacji z klientem poprzez oferowanie mu komplementarnych i jeszcze bardziej dopasowanych usług we właściwym miejscu i czasie.
Otwarta bankowość niesie za sobą szereg wyzwań dla całej branży usług finansowych. Istotne jest stworzenie zdrowego modelu współpracy banków ze stronami trzecimi, budowanie świadomości i wiedzy klientów o otwartej bankowości, umiejętne wykorzystanie nowych danych o klientach i tworzenie w oparciu o nie nowych usług, a także zapewnienie bezpieczeństwa danych.