Pożyczki, gwarancje i kredyty – co mają wspólnego z Funduszami Europejskimi (FE)? To wsparcie, które oferuje Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) m.in. ze środków europejskich. BGK jest jedną z wielu instytucji, która od samego początku, czyli od 2004 r. jest zaangażowana we wdrażanie Funduszy Europejskich w Polsce. Do tej pory bank wsparł ponad 122 tys. podmiotów na łączną kwotę prawie 27 mld zł.
Środki, które przez Bank Gospodarstwa Krajowego trafiły do gospodarki, to wynik wieloletniej pracy i zaangażowania tysięcy ludzi, którzy tworzą tę instytucję. To unikalny w skali Unii Europejskiej (UE) ekosystem, który łączy polski bank rozwoju z innymi bankami oraz niebankowymi instytucjami finansowymi, które działają na poziomie regionalnym i lokalnym.
prof. Marta Postuła, pierwsza wiceprezes zarządu w Banku Gospodarstwa Krajowego
Jak to było?
Już od 2004 r. BGK realizował instrument prefinansowania, który cieszył się olbrzymim zainteresowaniem jednostek samorządu terytorialnego (JST). Instrument obejmował sześć najważniejszych programów operacyjnych w perspektywie finansowej 2004 – 2006 (ok. 2,5 tys. zawartych umów).
W kolejnej perspektywie – 2007-2013 poszerzony został zakres obsługiwanych programów oraz pełnione przez bank role. Wsparcie w programach regionalnych i Programie Operacyjnym Rozwój Polski Wschodniej trafiło do 11 województw, a łączna kwota która została przeznaczona na pożyczki to ponad 5 mld zł.
Przedsiębiorcy sięgali m.in. po kredyt technologiczny, który przeznaczyli na wdrażanie nowych technologii i wprowadzenie na rynek nowych produktów/usług. Zainteresowanie przedsiębiorców było tak duże, że ustawiali się w kolejkach przed BGK kilka dni przed rozpoczęciem naboru wniosków. Obecnie nabór prowadzony jest w trybie online, a zainteresowanie jest równie wysokie. W perspektywie 2007-2013 bank wsparł 660 projektów, a efekty wdrożeń pojawiły się nawet na Marsie.
W perspektywie 2014-2020 instytucje zarządzające środkami europejskimi powierzyły BGK prawie 3 razy więcej funduszy. Łączna kwota, którą bank przeznaczył m.in. na pożyczki, gwarancje i kredyty to ponad 19 mld zł.
Gwarancje udzielane były z aż trzech programów unijnych, tj. Programu COSME, Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój oraz Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. Dzięki temu BGK udzielił ponad 56 tys. gwarancji dla ok. 45 tys. przedsiębiorców.
Jakie są efekty?
Minione 20 lat to najbardziej dynamiczne pod względem rozwoju dwie dekady w historii Polski. W tych procesach nie mogło zabraknąć Banku Gospodarstwa Krajowego, który wspólnie z innymi instytucjami i resortami wdrażał oraz wdraża dalej środki europejskie. To produkty realizowane z wykorzystaniem funduszy strukturalnych, ale także coraz częściej bezpośrednia współpraca banku z Komisją Europejską. Dzięki temu Fundusze Europejskie stały się jednym z narzędzi BGK, poprzez które realizujemy naszą misję, jaką jest zrównoważony społeczno-gospodarczy rozwój Polski.
prof. Marta Postuła, pierwsza wiceprezes zarządu w Banku Gospodarstwa Krajowego
Przez ostatnie 20 lat bankowi udało się dotrzeć z ofertą realizowaną z FE do każdego powiatu w kraju. Warto podkreślić, że instrumenty zwrotne UE (np. pożyczki) po ich spłacie lub uwolnieniu z gwarancji pozostają w Polsce i mogą służyć dalszemu finansowaniu rozwoju kraju, np. w pożyczce na rozwój turystyki w Polsce Wschodniej obróciliśmy środkami już 4 razy. Łącznie z pożyczek unijnych udało się zrewitalizować obszary o powierzchni 5 804 ha. To tak, jakby zrewitalizować powierzchnię całej Legnicy.
Tylko w Kredycie technologicznym, BGK wypłacił premie technologiczne o wartości ponad 4,5 mld zł, pozwoliło to polskim przedsiębiorcom zrealizować blisko 1,5 tys. innowacyjnych inwestycji o wartości ponad 10 mld zł. Także dzięki Kredytowi technologicznemu przedsiębiorcy wprowadzili na polski i światowy rynek ponad 1,7 tys. nowych lub znacząco ulepszonych produktów i stworzyli blisko 5 tys. nowych miejsc pracy.
Co dalej?
Bank Gospodarstwa Krajowego będzie dalej zaangażowany w realizację Polityki spójności z funduszy strukturalnych w Polsce. W aktualnej perspektywie 2021-2027 środki powierzone bankowi to 4 mld euro. Przyczynią się one m.in. do wsparcia konkurencyjności przedsiębiorców – w tym sektora MŚP, zielonej transformacji energetycznej, ale także samozatrudnienia, podmiotów ekonomii społecznej czy rewitalizacji i infrastruktury turystycznej i kulturalnej.
Oprócz tych działań bank będzie także rozwijał swoje kompetencje w realizacji instrumentów bezpośrednich i pomocy (współpracy) rozwojowej. Dzięki temu BGK buduje konkurencyjność polskiej gospodarki, ale także umacnia pozycję i wiarygodność nie tylko banku, ale również Polski.
Bank Gospodarstwa Krajowego jest zaangażowany także w realizację produktów finansowanych z Krajowego Planu Odbudowy. Uruchomiliśmy już nabór na Pożyczkę wspierającą zieloną transformację miast, której budżet to prawie 8.9 mld euro oraz wdrażamy dwa dotacyjne instrumenty mieszkaniowe. Łączna pula środków, za które może odpowiadać BGK to ponad 30 mld euro. To działania, które przyczynią się do przyspieszenia transformacji energetycznej, ale także wpłyną na bezpieczeństwo kraju.
prof. Marta Postuła, pierwsza wiceprezes zarządu w Banku Gospodarstwa Krajowego
