Oszczędzenie z wykorzystaniem kont IKE i IKZE pozwala na stworzenie dodatkowego zaplecza finansowego na czas emerytury. Ich dodatkowymi zaletami są ulgi podatkowe, chociażby w formie zwolnienia z podatku od zysków kapitałowych.
Indywidualne Konto Emerytalne (IKE) oraz Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego (IKZE) to dobrowolne produkty długoterminowego gromadzenia środków na emeryturę w ramach III filaru. Otworzyć je można po ukończeniu 16. roku życia, a poziom wpłat i ich częstotliwość zależy od posiadacza, do określonego ustawowo corocznego limitu. Zgodnie z prawem, każdy może posiadać maksymalnie jeden rachunek IKE oraz jeden rachunek IKZE. Oprócz tego, niemożliwe jest współdzielenie produktów, np. ze współmałżonkiem.
– Kapitał zgromadzony na IKE lub IKZE jest własnością oszczędzającego oraz podlega dziedziczeniu i nie jest obciążony podatkiem od spadków i darowizn. Właściciel konta może w momencie jego otwierania wskazać osoby (jedną lub więcej), które będą uprawnione do otrzymania środków w przypadku jego śmierci – tłumaczy Marcin Kobus, dyrektor Działu Produktów Inwestycyjnych Biura Maklerskiego Alior Banku.
Wpłaty na IKE i IKZE obciążone są rocznym limitem ustalanym przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej. Kwoty te obliczane są na podstawie prognoz przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej na dany rok. W przypadku IKZE roczny limit nie może przekroczyć 1,2-krotności tych prognoz, w IKE ich trzykrotności. Na 2022 r. wynoszą one kolejno: 7 106,4 zł dla IKZE oraz 17 766 zł dla IKE. Inne warunki przy IKZE dotyczą osób samozatrudnionych, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą, dla nich maksymalna kwota wpłat na IKZE wynosi 1,8-krotność przewidywanego miesięcznego wynagrodzenia.
Szereg ulg podatkowych
Rachunki IKE i IKZE umożliwiają kumulowanie oraz gromadzenie kapitału na emeryturę. IKZE dodatkowo może być też bardzo miarodajnym sposobem na oszczędzanie przez pomniejszanie należnego do zapłacenia podatku, poprzez odliczenie określonej przez przepisy kwoty od podstawy opodatkowania.
Z ulgi podatkowej na IKZE mogą skorzystać osoby, które rozliczają się na zasadach ogólnych, w formie podatku liniowego bądź ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Za 2022 r. może ona wynieść od 852,77 zł (w progu podatkowym 12 proc.) do 2274,05 zł (w progu podatkowym 32 proc.) lub nawet 3411,07 zł w przypadku działalności gospodarczej innej niż rolnicza.
Od zysków z IKE nie zapłacimy podatku. Warunkiem są wpłaty w co najmniej pięciu dowolnych latach kalendarzowych lub ponad połowa wartości wpłat powinna wpłynąć na konto najpóźniej pięć lat przed wypłatą. Ulga przysługuje osobom, które dokonają wypłaty po ukończeniu 60 lat lub po ukończeniu 55 lat w przypadku nabycia praw emerytalnych. W przeciwnym wypadku przy wypłacie zapłacimy podatek od zysków kapitałowych.
W przypadku IKZE przy wypłacie środków po 65. roku życia zapłacimy tylko zryczałtowany podatek w wysokości 10 proc. wysokości wypłacanych środków. Warunkiem są wpłaty regularne przez co najmniej 5 lat kalendarzowych.
Wcześniejsza wypłata środków z IKZE oznacza konieczność zamknięcia konta i doliczenie kwoty wypłaty do przychodów w PIT. Aby po wypłacie powrócić do oszczędzania konieczne jest otwarcie nowego IKZE.
Natomiast po uzyskaniu prawa do ulgi podatkowej klient sam decyduje o swoich emerytalnych oszczędnościach. Ma możliwość wypłaty pieniędzy z IKE i IKZE jednorazowo lub w ratach.
– Oszczędności zgromadzone na IKZE zwolnione są z podatku od zysków kapitałowych. Dopiero przy ich wypłacie naliczony zostanie podatek w wysokości 10 proc. Jeśli konto zostanie zamknięte przed osiągnięciem wieku emerytalnego, wtedy konieczne jest zapłacenie podatku dochodowego od wypracowanych zysków, ponieważ wpłaty na nie były uwzględnianie w rocznym rozliczeniu podatkowym – dodaje Dorota Białołęcka, menedżer Zespołu Funduszy Inwestycyjnych w Biurze Maklerskim Alior Banku.
Posiadacze IKE z korzyści podatkowych mogą skorzystać przy wypłacie środków, po nabyciu praw emerytalnych. Kolejnym warunkiem jest dokonywanie wpłat na rachunek przez co najmniej pięć lat lub wykonanie ponad połowy wpłat w okresie 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego.
IKE umożliwia wcześniejszą wypłatę zgromadzonego kapitału lub jego części wraz z odsetkami, a podatek od zysków kapitałowych naliczany jest od kwoty wypłaconej. W przypadku IKZE możliwa jest wyłącznie wcześniejsza wypłata wszystkich środków, związana z likwidacją rachunku. Konsekwencją jest również konieczność zapłacenia podatku od zysków kapitałowych.
Instrumenty, które powstały w ramach III filaru, pozwalają na zbudowanie dodatkowego zabezpieczenia na czas emerytury. Są w pełni dobrowolne, dlatego warto już dzisiaj zapoznać się z korzyściami, jakie przynoszą. Należy także pamiętać, że jeszcze do końca grudnia można wpłacać środki na konta IKE i IKZE w ramach obowiązujących na ten rok limitów.
