Teoria ekonomii mówi, że im mniejsze przedsiębiorstwo, tym szybciej rośnie. Tymczasem z raportu „Małe i średnie firmy w Polsce – bariery i rozwój” przygotowanego przez PI Research na zlecenie Banku Zachodniego WBK wynika, że wraz ze wzrostem wielkości przedsiębiorstwa zwiększa się dynamika przychodów ze sprzedaży. Średni roczny wzrost obrotów w mikrofirmach wynosi tylko 1,8%, podczas gdy w małych 5,6% i 9,9% w średnich. Ponadto, firmy zatrudniające mniej niż 10 osób rozwijają się dwa razy wolniej od konkurencji nawet wtedy, gdy już staną się małymi przedsiębiorstwami. Jest to tzw. pułapka małej skali.
Mikrofirm, czyli podmiotów zatrudniających nie więcej niż 9 osób, w Polsce jest ponad 1,8 mln – wynika z danych GUS. Ich procentowy udział w łącznej liczbie przedsiębiorstw jest jednym z najwyższych w całej Unii Europejskiej. – Niestety ogromna część mikrofirm tkwi w pułapce małej skali, czyli ma bardzo niski wzrost obrotów. Przyczyną takiej sytuacji w Polsce jest to, że często mikropodmioty są zakładane wyłącznie w celu optymalizacji podatkowej i opierają się na pracy samych właścicieli, którzy nie mają kompetencji oraz długoterminowych celów zwiększania skali działalności. Mikrofirmy potrzebują inspiracji i wsparcia w zmianie sposobu myślenia i zwiększeniu swoich ambicji, a potem w realizacji przejścia z poziomu mikro na wyższy – mówi Feliks Szyszkowiak, Członek Zarządu Banku Zachodniego WBK odpowiedzialny za Pion MŚP.
Polskie mikroprzedsiębiorstwa nie rosną
Średni roczny wzrost obrotów mikrofirm wynosi tylko 1,8%, podczas gdy w całym segmencie małych i średnich firm wskaźnik ten wynosi już 6,9%. Co niepokojące, z pułapki małej skali nie jest łatwo wyjść: małe firmy, wyrastające z firm mikro, rozwijają się dwukrotnie wolniej niż firmy małe, które od razu powstały jako małe. Rosną wtedy w tempie 2,5% rocznie wobec średnio 5% dla grupy małych firm. Na rynku radzą sobie więc lepiej te podmioty, które od razu były tworzone z myślą o większej skali biznesu i nie przechodziły etapu mikro.
W rezultacie, tylko co druga mała, co trzecia średnia i co piąta duża firma wyrosła z najmniejszych przedsiębiorstw. Jeśli weźmiemy pod lupę główne sektory działania, problem ten jest najpoważniejszy w handlu detalicznym i usługach, gdzie prawdopodobieństwo awansu z mikrofirmy na małą firmę przekracza 50% dopiero po ponad 30 latach działalności. Najszybciej rosną mikropodmioty w budownictwie i przemyśle (próg 50% jest przekraczany po ok. 10 latach).
Połowa polskich przedsiębiorców boi się porażki
Można wskazać kilka źródeł zjawiska małej skali. Po pierwsze, mikrofirmy często nastawione są na rozwój swojego biznesu tylko w skali lokalnej, szczególnie jeśli działają w branży handlowej. Po drugie, rozwój firmy jest utrudniony z uwagi na barierę edukacyjną, w tym na niewystarczające umiejętności zarządcze właścicieli. Po trzecie, mikrofirmy w Polsce po prostu boją się działania na większą skalę: z raportu PI Research dla BZ WBK wynika, że ponad 50% polskich przedsiębiorców obawia się poniesienia porażki w biznesie. Jest to odsetek dużo wyższy niż średnia Unii Europejskiej wynosząca 40,7%. – Niestety, jeśli spojrzymy na statystyki obrazujące przeżywalność polskich firm, taki strach może być uzasadniony. Pierwszy rok działalności przeżywa prawie 87% podmiotów, ale próg 5 lat przekracza już mniej niż połowa. Można ograniczyć ten niepokojący problem, ale potrzebne są bardzo konkretne narzędzia i rozwiązania oraz to, co najważniejsze – wiedza jak prowadzić firmę we wszystkich obszarach – od HR-u, poprzez aspekty prawne i finansowe, aż po marketing. Odpowiedzią na tę potrzebę jest nasza platforma Firmowych Ewolucji – podkreśla Feliks Szyszkowiak z Banku Zachodniego WBK.
Firmowe Ewolucje (www.firmoweewolucje.bzwbk.pl) to duży projekt Banku Zachodniego WBK, który w założeniu ma pomóc firmom z sektora MŚP rosnąć. Platforma łączy różne działania i narzędzia ze wszystkich obszarów biznesu takich jak księgowość, prawo, marketing i wsparcie sprzedaży, HR czy monitoring płatności. Bank, projektując platformę, skupił się też na narzędziach pozwalających przenosić firmę ze świata realnego do wirtualnego (digitalizacja) oraz wspierających ekspansję zagraniczną. Pomoc ma formę licznych szkoleń rozwijających wiedzę i kompetencje małych i średnich przedsiębiorców oraz konkretnych usług partnerów.
Metodologia badania:
Badanie „Małe i średnie firmy w Polsce – bariery i rozwój” zostało przygotowane i opracowane na zlecenie Banku Zachodniego WBK przez centrum analityczne PI Research w marcu i kwietniu 2016 roku.
źródło: Bank Zachodni WBK