Katarzyna Zubrzycka, dyrektorka działu detalistów i agentów rozliczeniowych w regionie Europy Środkowo-Wschodniej, Visa
Trwająca od 2020 roku pandemia COVID-19 zmieniła zachowania konsumentów na całym świecie i przyczyniła się do niespotykanego do tej pory wzrostu sprzedaży internetowej. Zakupy online to już nie tylko ułatwienie, lecz także konieczność wynikająca z potrzeby przestrzegania zasad dystansowania społecznego. Liczby mówią same za siebie. Jak wynika z ostatniego badania przeprowadzonego przez Gemius i Izbę Gospodarki Elektronicznej[1], 73% internautów robi zakupy w sieci. Dodatkowo – czego dowodzi raport Izby Gospodarki Elektronicznej „Płatności cyfrowe 2020” – 25% konsumentów robi zakupy online częściej niż przed nastaniem pandemii[2]. Może to świadczyć o tym, że sprzedaż w e-commerce będzie powiększać swój udział w rynku detalicznym.
Dane Visa również potwierdzają trend wzmożonego zainteresowania konsumentów kupowaniem online. W grudniu ubiegłego roku liczba transakcji internetowych z wykorzystaniem kart Visa wydanych w Polsce wzrosła o 20% w porównaniu do tego samego okresu w 2019 roku[3]. Interesujące jest to, że zmiana zachowań zakupowych dotyczy także tych konsumentów, którzy do tej pory nie kupowali online. Na pierwsze internetowe zakupy w okresie marzec – wrzesień 2020 zdecydowało się 15% posiadaczy kart Visa w Polsce, którzy w analogicznym okresie w 2019 roku nie kupowali w ten sposób[4]. COVID-19 wpłynął także na sytuację mikro- i małych przedsiębiorców. Zostali oni zmuszeni do zaadaptowania się do narzuconych przez pandemię zmian i funkcjonowania w tzw. „nowej rzeczywistości”, co w dużej mierze wiąże się z koniecznością zbudowania lub znacznego wzmocnienia możliwości sprzedaży w internecie.
Visa wspiera małe firmy
Na skutek wprowadzonych obostrzeń poważne straty ponieśli szczególnie drobni przedsiębiorcy działający w zakresie usług, hotelarstwa czy handlu detalicznego. Visa postanowiła wykorzystać swój potencjał, zasięg globalnej sieci VisaNet i rozpoznawalność marki, aby zaangażować się w działania na rzecz odbudowy i pobudzenia gospodarki, przede wszystkim skupiając się na pomocy lokalnym przedsiębiorcom. Visa dostarcza drobnym sprzedawcom rozwiązania oraz wsparcie zarówno eksperckie, jak i finansowe, które pomaga im w przystosowaniu się do zmian w zachowaniach konsumentów w obszarze płatności. Z takim wsparciem mogą oni odpowiedzieć na zapotrzebowanie klientów na płatności bezgotówkowe zarówno te online, jak i transakcje bezdotykowe w sklepach stacjonarnych. Dzięki temu ich biznesy mogą szybciej wrócić do równowagi. W ciągu najbliższych 10 lat planujemy pomóc 50 milionom mikro- i małych przedsiębiorców na całym świecie, w tym 8 milionom w Europie. Ponadto Visa Foundation zamierza zainwestować 200 mln USD w rozwój cyfryzacji małych i mikrofirm w ciągu następnych pięciu lat.
W ramach zainicjowanego przez Visa programu „Where You Shop Matters” („To ważne, gdzie kupujesz”) drobni detaliści otrzymują wsparcie w trzech strategicznych, kluczowych dla odbudowy gospodarczej społeczności w Europie obszarach, a mianowicie otrzymują pomoc w przenoszeniu sprzedaży do internetu, wykorzystaniu płatności cyfrowych, jak również dodatkową promocję wśród konsumentów, których zachęcamy do kupowania lokalnych produktów. O szczegółach tych działań opowiadamy na naszym blogu, publikując wywiady z lokalnymi przedsiębiorcami, którzy opowiadają o tym, jak sprzedaż internetowa pozwoliła im przetrwać najgorszy okres pandemii.
Terminale płatnicze coraz powszechniejsze
Potrzeba zachowania dystansu społecznego spowodowała coraz większe zainteresowanie konsumentów płatnościami bezgotówkowymi oraz bezdotykowymi coraz chętniej i powszechniej dokonywanymi za pomocą nie tylko karty, lecz także smartfona czy inteligentnego zegarka. Zmieniające się oczekiwania konsumentów z pewnością przyczyniły się do zwiększenia liczby terminali działających w Polsce – dziś jest ich już ponad milion. W naszym kraju bardzo angażujemy się w działania Fundacji Polska Bezgotówkowa, której jesteśmy współzałożycielem. W ramach tej inicjatywy małe firmy przez 12 miesięcy mogą bezpłatnie korzystać z terminali obsługujących płatności zbliżeniowe. Program ten został przedłużony do końca 2025 r. Dzięki organizacji w całym kraju zainstalowano ponad 372 tys. terminali, co oznacza, że prawie co trzeci terminal w Polsce funkcjonuje dzięki wsparciu Programu Polska Bezgotówkowa. Terminale rozliczyły już 468 mln transakcji o łącznej wartości 25,2 mld zł[5].
Warto podkreślić, że w związku z pandemią i kilkumiesięcznym zamrożeniem gospodarki Fundacja zdecydowała się przedłużyć okres pokrycia kosztów związanych z otrzymaniem terminala dla detalistów, którym w okresie od marca do maja 2020 roku kończył się bezpłatny okres użytkowania terminala. To również miało pozytywny wpływ na rozwój ich biznesu w czasie wprowadzonych restrykcji. Dodatkowo Fundacja planuje kontynuować rozpoczęte już programy edukacyjne skierowane do małych przedsiębiorców i konsumentów.
Rozwój zabezpieczeń transakcji internetowych
Możemy przypuszczać, że zmiany w sposobach płacenia są na tyle głębokie i powszechne, że prawdopodobnie staną się trwałe. Istotne jest więc to, by płatności cyfrowe były coraz bardziej dostosowane do potrzeb konsumentów, a przy tym bezpieczne. Skoro aktywności sprzedażowe i zakupowe częściej niż dotychczas realizowane są w internecie, nie może dziwić fakt, że wprowadzane są coraz bardziej zaawansowane formy cyberbezpieczeństwa. Przykładowo z końcem ubiegłego roku zaczęło obowiązywać stosowanie silnego uwierzytelnienia klienta (z ang. Strong Customer Authentication tzw. SCA). Nowe przepisy determinują sposób, w jaki osoba płacąca potwierdza swoją tożsamość – w gestii przedsiębiorców prowadzących sprzedaż internetową było dopilnowanie, aby ich sklepy były przygotowane na nowe standardy handlu online.
Staraliśmy się wspierać w tym procesie naszych partnerów, rekomendując zastosowanie technologii EMV 3D Secure 2.2, która zapewnia płynność transakcji, a dodatkowo zmniejsza prawdopodobieństwo, że konsument miałby uzupełniać dodatkowe formularze. To właśnie konieczność wykonania zbyt wielu kroków lub wprowadzenia trudnych do zapamiętania informacji może skutecznie zniechęcić do zakupów i sprawić, że klienci ostatecznie porzucają koszyk zakupowy. Dlatego też banki poszukują metod potwierdzania tożsamości konsumentów, które zapewnią zarówno bezpieczeństwo, ale także i wygodę zakupu.
Opracowane przez Visa technologie i rozwiązania, takie jak na przykład usługa Verified by Visa czy Visa Token Service, pozwalają zrównoważyć realizację wymogów dyrektywy PSD2 z potrzebą zapewnienia prostoty i łatwości dokonywania płatności. Są to narzędzia umożliwiające potwierdzenie tożsamości „w tle”, czyli bez konieczności angażowania konsumenta, w tym weryfikacja biometryczna, np. za pomocą odcisku palca lub rozpoznawania twarzy. Według badań przeprowadzonych przez Visa[6], 62% polskich konsumentów jest gotowych korzystać podczas zakupów z uwierzytelnienia biometrycznego zamiast posługiwać się hasłem, natomiast 73% chciałoby w przyszłości korzystać z technologii rozpoznawania twarzy jako formy uwierzytelniania płatności.
Ponadto w celu zapewnienia zabezpieczenia transakcji użytkowników rekomendujemy stosowanie tokenizacji, która jest uznawana przez ekspertów za najlepsze dostępne rozwiązanie, znacznie zwiększające ochronę danych kart i bezpieczeństwo płatności cyfrowych, niezależnie od sposobu ich dokonywania. Tokenizacja polega na szyfrowaniu danych kart płatniczych, co znajduje zastosowanie szczególnie w przypadku płatności mobilnych. Dzięki tej funkcji wrażliwe dane karty użytkownika zapisane np. w aplikacji do płatności smartfonem czy inteligentnym zegarkiem są zastępowane przez unikalny ciąg cyfr, co powoduje, że są niedostępne dla niepowołanych osób.
[1] Badanie GEMIUS i Izby Gospodarki Elektronicznej: https://eizba.pl/e-commerce-co-nas-czeka-w-2021/.
[2] Źródło: https://eizba.pl/wp-content/uploads/2020/12/Raport-Platnosci-cyfrowe-2020-10.12.2020.pdf.
[3] Dane transakcyjne VisaNet, grudzień 2020 r.
[4] Dane transakcyjne VisaNet, wrzesień 2020 r.
[5] Dane Fundacji Polska Bezgotówkowa.
[6] Badanie dotyczące technologii biometrycznych w Polsce zostało przeprowadzone przez Agencję Fabrizio Ward, LLC na zlecenie Visa w lipcu 2019 roku metodą dobrowolnej ankiety internetowej. Grupę badanych stanowiło 1000 Polaków powyżej 18. roku życia, obu płci, będących posiadaczami kart kredytowych.
