Jakub Kiwior, dyrektor zarządzający regionem Europy Środkowo-Wschodniej, Visa
Pandemia zmieniła wiele w tym, jak konsumenci zachowują się na co dzień, jak robią zakupy i korzystają z różnych usług nie tylko w Polsce czy w Europie, ale na całym świecie. Te zmiany znacznie przyspieszyły cyfryzację podmiotów odpowiadających na ich potrzeby – banków, firm i innych instytucji. Trendy w obszarze płatności podążają za tymi zmieniającymi się warunkami.
Jedną z wyraźnych zmian wynikających z pandemii jest fakt, że konsumenci jeszcze chętniej korzystają z płatności cyfrowych. Zgodnie z danymi z września ub. r. już 80% transakcji kartami Visa odbywa się w sposób zbliżeniowy. W większości krajów starego kontynentu ubiegłoroczne podniesienie limitu płatności bez konieczności podawania kodu PIN spowodowało zwiększenie udziału transakcji zbliżeniowych we wrześniu o ponad 20% (r/r). Zmiany dotyczą także płatności internetowych – w 15 europejskich krajach liczba transakcji online z wykorzystaniem kart Visa wzrosła o 25% lub więcej. Równolegle do tych przemian obserwujemy przekształcanie się otoczenia technologicznego oraz regulacyjnego, które otwierają przed podmiotami należącymi do świata płatności nowe możliwości.
Szansa na rozwój dzięki otwartej bankowości
Otwarta bankowość, która nastąpiła na skutek zmian w prawie, jest dziś możliwa m.in. dzięki rozwojowi w obszarach przetwarzania danych w chmurze, inteligentnych urządzeń, łączności mobilnej i sztucznej inteligencji, a także dzięki powszechnemu wykorzystaniu otwartych interfejsów API. Zmiany technologiczne umożliwiają lepsze przesyłanie danych, ich sprawniejszą obróbkę oraz szerszy dostęp do nich, z zachowaniem bezpieczeństwa. Co to oznacza dla banków, na które nałożono wymóg udostępniania tych danych zewnętrznym partnerom, za pośrednictwem wspomnianych API? Niektóre z nich mogą być nastawione do tego sceptycznie, wychodząc z założenia, że są to ich aktywa, którymi muszą się dzielić. Z drugiej strony banki i inne podmioty w sektorze usług finansowych coraz częściej dostrzegają, że otwarta bankowość to dla nich szansa na wykorzystanie otrzymanych danych oraz zestawianie ich z już posiadanymi, by proponować swoim klientom lepsze produkty i usługi.
Niezwykle ważne w kontekście otwartej bankowości jest budowanie zaufania konsumentów, którzy muszą mieć poczucie, że ich dane traktowane są we właściwy sposób i odpowiednio zabezpieczane. W Visa jesteśmy zdania, że można czerpać korzyści z otwartej bankowości, współpracując ze sobą i we wspólnych działaniach, dążyć do tworzenia wartości dla konsumenta. Więcej na ten temat piszemy na naszym blogu.
E-pieniądz się materializuje
Kolejnym obszarem, który może się okazać istotny dla konsumentów w kontekście płatności, jest cyfrowa waluta banku centralnego (CBDC). W ostatnich latach możemy zaobserwować coraz większe zainteresowanie banków centralnych nowymi technologiami finansowymi oraz możliwością zwiększenia stabilności, odporności i wydajności systemów finansowych. Takie rozwiązania jak cyfrowy pieniądz stają się istotne, gdy rządy na całym świecie są skupione na wspieraniu konsumentów, firm, a szerzej – gospodarek w powrocie na ścieżkę wzrostu. Wiele banków centralnych podchodzi do CBDC jako do sposobu na stworzenie „cyfrowej wersji gotówki”. Oznaczałoby to możliwość otrzymywania i wydawania takich pieniędzy bezpośrednio, na przykład z wykorzystaniem portfela cyfrowego w telefonie czy tablecie. Takie rozwiązanie byłoby szczególnie cenne w krajach bez lub z ograniczoną infrastrukturą dystrybucji pieniądza. Jedną z potencjalnych korzyści płynących z CBDC jest możliwość szybkiego przekazywania przez rządy środków określonym grupom społecznym i firmom, gdy są im one najbardziej potrzebne, także w tych zakątkach świata, gdzie tradycyjne usługi bankowe nie są powszechnie dostępne. W kontekście CBDC warto wspomnieć, że w Visa proponujemy nowe podejście do płatności offline pomiędzy dwoma urządzeniami. W ramach takiego rozwiązania środki cyfrowe byłyby przechowywane na bezpiecznym urządzeniu wbudowanym w telefon czy tablet przez dostawcę portfela cyfrowego, który zapewnia ich bezpieczeństwo (np. bank). Dla konsumenta może to być użyteczne wszędzie tam, gdzie nie ma on stałego dostępu do internetu.
Zwiększenie efektywności biznesowych płatności transgranicznych
Ostatnie lata pokazały, że płatności międzynarodowe realizowane dla klientów instytucjonalnych są jednym z kluczowych obszarów działania instytucji finansowych oraz banków. Co istotne z ich punktu widzenia, dane dotyczące transgranicznych przepływów pieniężnych wskazują na perspektywę wzrostu dochodów z tego źródła. Juniper Research szacuje całkowitą wartość międzynarodowych płatności biznesowych nawet na 35 bln dolarów w 2022 roku, w porównaniu z 27 bln dolarów w roku ubiegłym, gdy cały handel międzynarodowy zwolnił z powodu trwającej pandemii COVID-19[1]. W tym miejscu nasuwa się pytanie, czy potencjał płatności transgranicznych jest obecnie w pełni wykorzystany?
Przyglądając się działaniu obecnego systemu, można mieć w tej kwestii pewne wątpliwości. Wydaje się, że wciąż pozostaje spora przestrzeń na to, by stał się on bardziej efektywny kosztowo i bardziej transparentny na każdym etapie procesowania transakcji. W Visa stworzyliśmy rozwiązanie Visa B2B Connect, które jest odpowiedzią na te potrzeby. Jest ono wysoce skalowalne i niepowiązane z kartami płatniczymi. Visa B2B Connect jest wielostronną siecią, która została stworzona, by umożliwić instytucjom finansowym efektywne procesowanie transakcji transgranicznych między organizacjami takimi jak przedsiębiorstwa czy instytucje publiczne. Jego podstawowe zalety wpływają na zniesienie barier, którymi obecnie ograniczany jest potencjał płatności transgranicznych. Visa B2B Connect oznacza przewidywalność, redukcję kosztów oraz innowacyjność i możliwość proponowania klientom przez banki nowych rozwiązań.
Bezpieczeństwo pozostaje na pierwszym miejscu
Zwiększone zainteresowanie konsumentów płatnościami cyfrowymi sprawia, że bezpieczeństwo transakcji staje się coraz istotniejsze. Do przestrzeni online za sprzedawcami podążyli niestety cyfrowi oszuści. Dlatego niezwykle ważne jest to, by wszystkie podmioty wchodzące w skład ekosystemu płatniczego były wyposażone w mechanizmy pozwalające wykryć nietypowe wzory zachowań, które mogą wskazywać na oszustwa. W ubiegłym roku Visa skupiła swoje wysiłki na wspieraniu instytucji finansowych, sprzedawców, rządów i konsumentów w dostosowaniu się do nowej sytuacji. Na szczęście nasz system jest bardzo odporny – pozwolił on na utrzymanie udziału transakcji oszukańczych kartami Visa na poziomie poniżej 0,1% w trakcie pandemii. Te doświadczenia będą napędzały dalsze innowacje w zakresie bezpieczeństwa, które jest dla nas priorytetem.
Więcej o bezpieczeństwie płatności można przeczytać na blogu Visa.
[1] Juniper Research. “B2B Payments: Domestic, Cross-border & Instant Payments 2020-2025”. July 2020. https://www.juniperresearch.com/press/press-releases/b2b-cross-border-payments-to-grow
